język polskijęzyk angielski

Misia albo Venus z fakoszerem. Portret potwora w reliefie

Tłumacz
Stauber, Maria
Gatunek sztuki
Dramat
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn

Sztuka o Misi Godebskiej Christiana Siméona była z wielkim sukcesem grana w Paryżu przez znaną francuską aktorkę, Aleksandrę Lamy, wcielającą się we wszystkie postacie, na co pozwala epistolarna struktura dramatu.

Warto przybliżyć polskiej publiczności postać Misi Godebskiej, Natanson, Edwards i Sert - po kolejnych mężach. Była to pełna uroku muza artystów i mecenaska sztuki, zdolna pianistka, córka rzeźbiarza Cypriana Godebskiego, autora pomnika Mickiewicza w Warszawie.

Misia wyszła młodo za Tadeusza Natansona, też rodem z Warszawy, redaktora naczelnego i współwydawcę "Białego Przeglądu" ("La Revue Blanche"), współtwórcę Ligi Praw Człowieka. Piękna i utalentowana pianistka Misia Godebska zwana była "królową Paryża". Pasjonowało ją życie światowe. Wraz z Tadeuszem obracała się wśród najsłynniejszych postaci Belle Epoque – ludzi teatru, literatury, filozofii. Bywał u nich Emil Zola, André Gide, Bergson, Alfred Jarry, Anatol France, Octave Mirbeau, Stéphane Mallarmé; znali kompozytorów – Claude'a Debussy'ego, Maurice'a Ravela i Igora Strawinskiego oraz najsłynniejsze aktorki: Sarah Bernhardt i Eleonorę Duse (o wszystkich tych postaciach wspomina się w sztuce). Marcel Proust i Jean Cocteau uwiecznili Misię w literaturze. Malowali ją najsłynniejsi malarze: Toulouse-Lautrec, Vuillard, Renoir, Vallatton, Bonnard. Do grona bliskich przyjaciółek Misi zaliczała się też Coco Chanel.

W roku 1896, kiedy toczy się akcja sztuki, 24-letnia Misia jest jeszcze zakochaną żoną Tadeusza Natansona. Czas spędza bez męża w ich letniskowym domu w Villeneuve-sur-Yonne, otoczona adorującymi ją malarzami, wśród których prym wiedzie Toulouse-Lautrec. Misia śle bogatą korespondencję do swojej przyjaciółki modystki Geai (Sójki) Simpson o dość swobodnych obyczajach i do swojego męża Tadeusza. Pasjonująca akcja rozwija się poprzez codzienne listy, telegramy, noszone przez posłańca bileciki i układa w iście Dantejską strukturę (podzielona jest na części: Raj, Piekło, Czyściec). W tle perypetii Misi autor kreśli żywo i z wyczuciem barwny artystyczny świat końca XIX wieku, przemycając liczne anegdoty, np. o kontrowersyjnej premierze Ubu Króla Alfreda Jarry'ego. Są tutaj refleksje o statusie i roli kobiety w owym czasie, np. dowcipnie ujęta kwestia gorsetu czy stanika, wynalazku dokonanego przez - Sójkę, oraz emancypacyjna walka Misi o równoprawne traktowanie wśród intelektualistów (w końcu to ona odkrywa sens filozofii wybijającego się wtedy Henri Bergsona). Ostatecznie Misia zostanie "przehandlowana" przez Natansona za kopalnię i "odsprzedana" miliarderowi Alfredowi Edwardsowi. Kopalnia plajtuje, a Misia doświadcza ze strony Edwardsa licznych upokorzeń, mimo to ostatecznie zgadza się zostać jego żoną. Kiedy kochanka Edwardsa - aktorka Lantelme - stawia jako warunek porzucenia miliardera przespanie się z Misią, bohaterce nie pozostaje nic innego, tylko się rozwieść - po raz drugi w ciągu sześciu lat. W Epilogu Sójka odkrywa w gazecie artykuł o zatonięciu nowej żony Edwardsa, Lantelme, która poszła na dno ze wszystkimi ofiarowanymi jej klejnotami...

Formularz zamówienia sztuki

Zamawiana sztuka: Misia albo Venus z fakoszerem. Portret potwora w reliefie