język polskijęzyk angielski

Lerner, Alan Jay

Lerner, Alan Jay

Urodził się 31 sierpnia 1918 w Nowym Jorku, zmarł 14 czerwca 1986 roku tamże. Amerykański scenarzysta, librecista, autor muzyki i piosenek do musicali teatralnych i filmowych. Laureat trzech Oscarów: za scenariusz do filmu Amerykanin w Paryżu (1951) oraz za scenariusz adaptowany i piosenkę do filmu Gigi (1958). Oba filmy wyreżyserował Vincente Minnelli. Lerner był również twórcą muzyki do filmu Mały Książę (1974) Stanleya Donena, za którą otrzymał Złoty Glob. Autor libretta musicalu My Fair Lady, opartego na słynnej sztuce Pigmalion George’a Bernarda Shawa, do którego muzykę skomponował Frederick Loewe.

My Fair Lady

Tłumacz
Plisz-Góral, Bogusława
Gatunek sztuki
Sztuka muzyczna
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn
Czas akcji
przełom XIX/XX wieku
Miejsce akcji
Londyn
Prapremiera
15.03.1956, Mark Hellinger Theatre w Nowym Jorku, reż. Moss Hart
Prapremiera polska
14.11.1964, Operetka Poznańska, reż. Henryk Drygalski

Nowy przekład najbardziej znanego musicalu świata. Produkcja na Broadway’u z 1956 roku była znacznym sukcesem, ustanawiając w tamtym czasie rekord najdłużej granego nowojorskiego przedstawienia. Produkcję przeniesiono do Londynu w 1958, musical w 1964 roku został sfilmowany. Polska prapremiera musicalu miała miejsce w ówczesnej operetce poznańskiej 14 listopada 1964 roku. Eliza Doolittle sprzedaje kwiaty przy wejściu do Królewskiej Opery w Londynie. Profesor fonetyki Henry Higgins, słysząc jak niedbale Eliza mówi, proponuje jej naukę poprawnego mówienia. Świadkiem zdarzenia jest pułkownik Pickering, znawca dawnych języków. Pułkownik przyjechał z Indii, aby poznać profesora Higginsa. Jakież jest ich zdziwienie, kiedy jedną z ich dyskusji przerywa wizyta Elizy, która postanawia przyjąć propozycję Higginsa. Eliza zostaje poddana „obróbce” , po której,  w pierwszym teście, zostaje zaprezentowana „towarzystwu” na wyścigach konnych w Ascot. Tam wprawdzie testu nie zdaje, bo pod wpływem emocji używa wulgarnych słów, ale oczarowuje młodego, wysoko urodzonego człowieka oraz zjednuje sobie matkę profesora Higginsa. 

Nowy przekład My Fair Lady operuje żywym, współczesnym językiem, jednocześnie nie uwspółcześniając na siłę. Język Elizy nie odwołuje się do żadnej gwary regionalnej ani subkulturowej. Jest językiem niedbałym, „brudnym”, irytującym.  Pod wpływem lekcji Higginsa, Eliza zmienia się w prawdziwą kobietę, damę. Tak jakby język, którym operuje coraz sprawniej, lepiej opisywał jej świadomość. Ona zdaje sobie z tego sprawę, zaś jej „nauczyciele” ani trochę. To para „dziadersów”, którzy nie są w stanie zauważyć swoich błędów. Nawet jeśli ceną jest miłość.

"Ja wolę zamiast spać
O szczęście z życiem grać
Choć świt otula mrok.
Uwierzyć w siebie chcę
I nigdy nie bać się
Do przodu zrobić krok."

  • Autorzy musicalu zaczerpnęli pomysł fabuły ze sztuki Pygmalion George’a Bernarda Shawa i w 1956 roku, historia  kwiaciarki z Covent Garden, która przez przypadek staje się przedmiotem eksperymentu „jak z prostaczki zrobić damę”, rusza na podbój najsłynniejszych scen musicalowych świata. W premierowej produkcji na Broadwayu oraz West Endzie wystąpili Rex Harrison i Julie Andrews.
  • Produkcja na Broadway’u z 1956 roku była znacznym sukcesem ustanawiając w tamtym czasie rekord najdłużej granego nowojorskiego przedstawienia. Produkcję przeniesiono do Londynu w 1958, musical w 1964 roku został sfilmowany.
  • Polska prapremiera musicalu miała miejsce w ówczesnej operetce poznańskiej 14 listopada 1964 roku.