język polskijęzyk angielski

Zauner, Friedrich Ch.

Kłębuszek

Tytuł oryginalny
Zwutschkerl
Tłumacz
Milewski, Jerzy Krzysztof
Gatunek sztuki
Dla dzieci
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn
Szczegóły
dla dzieci od 6 do 12 lat, no i dla każdego
Szczegóły obsady
autor sugeruje, by spektakl grały dzieci

Rodzina Lohmanów znajduje w lesie dziwne małe zwierzątko.  Nieidentyfikowalny, pasiasty stworek zyskuje sympatię rodziny i zostaje przez nich przygarnięty.  Początkowo urocza i nieznana istota, czule nazywana przez dzieci i rodziców "Kłębuszek" ze względu na swój mały rozmiar, wyrasta na leniwego olbrzyma o ogromnym apetycie, który wpędza rodzinę w kłopoty finansowe.  Ostatecznie zagarnia całą przestrzeń życiową dla siebie. Dziennikarze, naukowcy, turyści są zachwyceni "Kłębuszkiem", a rodzina postanawia na nim zarobić.

Sztuka opowiada nie tylko o rodzinie. Mówi o naszych relacjach ze środowiskiem naturalnym. Od lat trwająca destrukcja, nadmierny konsumpcjonizm, mania wielkości człowieka powoduje to, że natura się broni. Nasze pozorowane działania nie zatrzymają tego procesu. Natura zaś nie jest taka, jak nam się wydaje, potrafi uniknąć nadmiernego wykorzystania.
Posługując się stylem przypowieści, ale i sporą dozą humoru, autor pragnie pobudzić  młodych widzów do myślenia.

Zapomniany

Tytuł oryginalny
Der Vergessene
Tłumacz
Milewski, Jerzy Krzysztof
Gatunek sztuki
Dramat
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn
Szczegóły
Monodram dla starego mężczyzny

Wielki aktor postanawia zakończyć karierę. Kupuje usytuowany na odludziu zamek Druidenstein i wycofuje się z życia i kontaktów z otoczeniem, pragnąc odnaleźć spokój. W samotności dokonuje rozliczenia ze swoim życiem, analizuje swoje porażki, niespełnienia, sukcesy, miłości, których imion już nie pamięta; analizie poddaje również ludzką egzystencję jako taką. Bohater upaja się samotnością –  póki jest ona wyborem. 

W ciszy zamczyska rozlega się regularnie iście szekspirowskie dudnienie do drzwi: to listonosz przynosi niechciane zaproszenia, reklamy, ale także oczekiwane listy. Jest wśród nich list od córki – która pisze, że w jej domu jest mało miejsca, więc cieszy ją podjęta przez ojca decyzja – oraz list od dyrektora teatru. Ten nie proponuje mu, na co skrycie liczył, powrotu na scenę w wymarzonej od lat roli Leara, gdyż tę powierzył już rywalowi. 

Wyizolowany od świata bohater toczy sam ze sobą niekończące się rozmowy. Czy jednak rzeczywiście  jest na zamku sam? Któregoś dnia znajduje w zakamarkach kronikę swego wielkiego domu, a w niej tragiczną historię narzeczonego, który, zgodnie z prawem primae noctis, odprowadza swą ukochaną na jedną noc do panującego ówcześnie dziedzica, by nigdy jej już nie odzyskać. Kochankowie znajdują sposób, by móc ze sobą przebywać: dziewczyna zamyka na dzień swego wybranka w ukrytym lochu, uwalniając go dopiero, gdy wszyscy zasną. Nagły atak na twierdzę sprawia, że mieszkańcy muszą ją pośpiesznie opuścić. Młody nieszczęśnik zostaje w lochu, gdzie, zapomniany, z głodu i pragnienia dokonuje żywota. 

Nasz bohater stawia sobie codziennie przy łóżku karafkę z wodą i jedno jabłko. Kiedy budzi się rano, owocu nie ma, a wody jest o połowę mniej. Z czasem dochodzi do wniosku, że to „Zapomniany”, z którego losem metaforycznie się utożsamia, pojawia się w nocy u jego wezgłowia i konsumuje prowiant. Czy tak jest w istocie?

Toczony w atmosferze schyłkowości monolog, będący niejako dla bohatera najważniejszą życiową rolą, to pogłębiona psychologicznie poetycka sztuka o samotności, rozczarowaniu, goryczy ludzkiej egzystencji.

Zauner, Friedrich Ch.

Ur. w Rainbach im Innkreis w 1936 roku, zmarł 30 listopada 2022 w Schärding. Uważany za jednego z najważniejszych współczesnych autorów austriackich. W swojej powieściotrylogii Koniec wieczności opisuje, z perspektywy małej wioski w Innviertler, przewrót społeczny, który zapoczątkował punkt zwrotny w połowie ubiegłego stulecia. W niemieckim czasopiśmie kulturalnym DIE ZEIT powieść została zaliczona do jednych z najważniejszych dzieł współczesnej literatury.

Zauner odnosił również sukcesy jako dramatopisarz. Jego sztuki miały premiery w Landestheater Linz, w Schauspielhaus Graz, w Landestheater Salzburg, w Volkstheater Wien, a także na różnych scenach niemieckich i szwajcarskich.

Jego sztuki były i są z powodzeniem grane również w wielu zagranicznych teatrach w tłumaczeniu na języki obce. Na przykład Spuk (Widmo) w hiszpańskim tłumaczeniu było bez przerwy grane przez ponad dwa lata w Teatro Granero w Mexico City.

Szczególnie ambitnym projektem Zaunera były Rainbacher Evangelienspiele (Festiwal Przypowieści Ewangelijnych w Rainbach), który odbywa się zawsze w czerwcu od 2004 roku. Friedrich Ch. Zauner był prezesem klubu OÖ.P.E.N. Górnej Austrii, laureatem literackiej Nagrody Franza Czokora i honorowym obywatelem rodzinnego miasta Rainbach.

Aureola

Tłumacz
Milewski, Jerzy Krzysztof
Gatunek sztuki
Farsa
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn
Szczegóły obsady
możliwy jest też czteroosobowy wariant obsady - pokojówkę i prostytutkę oraz księdza i szefa może grać ta sama postać

Leonard Plitz, przedstawiciel handlowy sprzedający środek na porost włosów, trafia w sprawach biznesowych do Rzymu razem ze swoją małżonką Marią. Leonard staje się ofiarą czegoś, co moglibyśmy nazwać "syndromem watykańskim". Jego małżonka ze zdumieniem odkrywa, że jej mąż został obdarzony aureolą. Ale w parze z nią nie idzie nawrócenie...

Maria próbuje wytłumaczyć ów "cud" racjonalnie, zaś Leonard desperacko szuka sposobu, by się pozbyć znaku z niebios. Tymczasem na spotkanie przychodzi szef Leonarda, pan Tedeschi − stereotypowy Włoch, który, z pomocą wrodzonego czaru (i odrobiny banknotów) próbuje uwieść jego żonę. Zażenowany Leonard ukrywa się w szafie, co sprawia, że szef rzuca Marii porozumiewawcze spojrzenia. Owo spotkanie rodzi cykl zwariowanych komediowych sekwencji.

Wkrótce małżonkowie wpadają na doskonały pomysł, jak pozbyć się aureoli. Leonard powinien zgrzeszyć... A przecież nie zgrzeszy z żoną! Maria namawia go do skorzystania z usług lokalnej call-girl. Mężczyzna jest sceptycznie nastawiony do tego pomysłu; prostytutka Lollo budzi w nim bardziej rodzicielskie uczucia niż tajfun pożądania. Ostatecznie jednak podejmuje próbę. A Lollo wpada w ekstazę − bynajmniej nie po rozpięciu przez Leonarda rozporka, a po zdjęciu przez niego kapelusza...

Akcja Aureoli rozgrywa się w mieście wypełnionym rozmodlonymi pielgrzymami i duchownymi oraz wszelkimi dewocjonaliami. Autentyczna wiara sąsiaduje z obłudą i świętoszkowatością. Aureola rozjaśnia oblicze Leonarda, któremu daleko od świętości. Ów nimb zostaje następnie przekazany prostytutce. Ale Lollo daleko do Marii Magdaleny; dziewczyna postanawia zbić kapitał na "domu uciech cielesnych" dla duchownych. Najwidoczniej aureolą zostają obdarzeni ludzie nie tyle święci, co obrotni.