Dramat oparty na miniaturowym opowiadaniu A. Czechowa.
Osoby: Jegor Siemionicz Pesocki - 60 lat, ziemianin, słynny sadownik; Tania - 20 lat, jego córka, od dzieciństwa związana przyjaźnią z Kowrinem; Orłow - 70 lat, oddany służący Pesockiego; Andriej Wasilicz Kowrin - 30 lat, student, idealista, od dzieciństwa wychowywany przez Pesockiego; Czarny Mnich - nieznany emisariusz; Warwara Nikołajewna - ok. 40-50 lat, silna i "waleczna" kobieta; + role epizodyczne.
Do Borissowki, posiadłości Pesockiego, przyjeżdża wychowywany przez niego po śmierci rodziców Kowrin. Pełen zapału i energii chłopak cierpi niestety na rozdwojenie jaźni. Owładnięty starą ezoteryczną legendą czeka na przybycie Czarnego Mnicha. Niewidoczny dla innych Czarny Mnich nawiedza wyobraźnię Kowrina i prowadzi z nim długie rozmowy dotyczące sensu życia, poświęcenia dla dobra innych i szczęścia. Kowrin pod ich wpływem i sugestii Pesockiego żeni się z jego córką, Tanią. Niestety, jego halucynacje nasilają się. Kowrin zostaje wysłany przez Tanię i jej ojca na leczenie psychiatryczne, które okazuje się tragiczne w skutkach. Obłęd dawał Korwinowi poczucie szczęścia i wyjątkowości. Teraz jawi się on samemu sobie jako osoba przeciętna, której odebrano wewnętrzny ogień. W przekonaniu poniesionej życiowej porażki Kowrin opuszcza tych, którzy go najbardziej kochali: żonę i Pesockiego.
Odniesione na polu naukowym sukcesy i związek z Warwarą Nikołajewną nie dają Kowrinowi szczęścia. Niekończące się halucynacje i rozmowy z Czarnym Mnichem osłabiają jego ciało. Korwin zaczyna cierpieć na suchoty. W ostatnich chwilach życia przychodzi do niego Czarny Mnich, żeby przypomnieć mu raz jeszcze ich spotkania i podkreślić wyjątkowość samego Kowrina. Jednak mężczyzna już niczego nie pamięta poza Tanią i miejscami, które były drogie im obojgu...
Czarny Mnich to sztuka w iście czechowowskim stylu, gdzie nic nie jest jednoznaczne, każda z postaci ma tyleż samo wad, co zalet. Wszyscy w jakimś stopniu próbują wykorzystywać innych do swoich celów. Nieznany emisariusz nawiedzający wyobraźnię Kowrina mami go wizją wyidealizowanego dobra, które w świecie realnym staje się przyczyną wielu nieszczęść i w ostateczności niszczy samego Kowrina.
Kowrin łagodzi konflikty i rozterki innych, a tak naprawdę są mu one całkowicie obojętne, jako jedyny siewca dobra na ziemi jest ponad ludzkimi uczuciami, ale kiedy umiera, to one wracają do niego natrętnie we wspomnieniach.
Sztuka ciekawie przedstawia relacje między osobami, które darzą się uczuciem, a jednocześnie nie mogą wyzbyć się nadmiaru egoizmu. Miłość jest dla nich narzędziem wymuszania, a więc przemocy psychicznej.
ADiT