język polskijęzyk angielski

Erich von Stroheim

Tłumacz
Grabowiecka, Joanna
Gatunek sztuki
Dramat
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn

W centrum zainteresowania Pelleta stoi ciało – poddane mechanizmom rynkowym, utowarowione w przemyśle pornograficznym; ciało rzucone na pożarcie voyeurom: „wspólne”, a zatem – „niczyje”. Ona, On i Inny – trójka bohaterów sztuki – wchodzą ze sobą w coraz to inne, seksualne konstelacje. Nie obowiązują żadne granice własności; wszystko zdaje się być kolektywne. Intymność w tym świecie nie istnieje, brakuje w nim także uporządkowanej, nienaruszalnej hierarchii wartości.

 Jedna z postaci – dryfujący przez życie, unikający dopasowania się do ogółu społeczeństwa Inny – na początku sztuki powołuje się na reżysera z I poł. XX w., Ericha von Stroheima, który uczynił ze swojego życia arcydzieło mistyfikacji. Von Stroheim cały czas odgrywał wymyślone scenariusze, igrając z oczekiwaniami innych, przez co staje się niejako symbolem współczesnych czasów, mocno związanych z kultem wizerunku. Autor stawia diagnozę – w dzisiejszych czasach wyobrażenie dominuje nad rzeczywistością, zawłaszcza ją, oferuje atrakcyjniejsze opcje dla złaknionych fantazji konsumentów. On, aktor filmów pornograficznych owładnięty obsesyjnym strachem przed uwiądem sprawnego ciała, odpowiada na pragnienia odbiorców, kreując na taśmie obrazy dominacji i przemocy symbolicznej (reprezentowanej choćby przez mundur). Kreacja żyje swoim życiem, obraz przesłania to, do czego się odnosi; w sztuce Pelleta pobrzmiewają echa myśli Baudrillarda.

„Nie istnieje nic poza ciałem, ciało jest rzeczywistością” – ale ciało jest palimpsestem z wieloma warstwami zapisanych na nim kulturowych znaczeń, przez co trudno dotrzeć do prawdziwej tożsamości. Dominującym we współczesnej kulturze zmysłem jest wzrok – natrętny, kontrolujący, osądzający. Nic dziwnego, że każda namiastka emocjonalności i czułości wydaje się śmieszna

Od tłumaczki: Christophe Pellet operuje językiem poetyckim i filmowym. W jego tekstach, jak np. w Disparitions (Zniknięcia) czy w Aphrodisia (Afrodyzje), powracają bliskie mu, a zarazem najbardziej intymne pytania o to, czym jest miłość, związek czy seksualność. Analizuje, w jaki sposób relacje miłosne XXI w. uzależnione są od przemian politycznych i społecznych. Jednocześnie jego utwory podszyte są niepokojem, w jakim kierunku zmierzamy jako ludzkość, i buntem wobec systemu, który okrada z możliwości świadomego dokonywania wyborów. Odrębnym, choć nie mniej ważnym bohaterem, jest ciało wraz z mapą zakodowanych w nim wspomnień i emocji, ale także jako symbol rozpadu. Ciało, które jest źródłem cierpienia i śmiertelnego lęku, staje się jednocześnie jedynym ratunkiem w świecie zdominowanym przez systemy operacyjne i wirtualną rzeczywistość. Bohater przechodzi przez kolejne etapy rozpięte między jego przedmiotowością a podmiotowością, aby dotrzeć do momentu, w którym zechce siebie ofiarować i przyjąć ofiarę z ciała drugiego człowieka, by na nowo odnaleźć w sobie gotowość do miłości.

Formularz zamówienia sztuki

Zamawiana sztuka: Erich von Stroheim