język polskijęzyk angielski

Fakty

Tytuł oryginalny
Facts
Tłumacz
Plisz-Góral, Bogusława
Gatunek sztuki
Kryminał
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn
Szczegóły
Sztuka w 2012 została wystawiona w Izraelu i Palestynie. W 2013 wystawiona w londyńskim Finborough Theatre, gdzie zebrała znakomite recenzje.
Prapremiera
The Great Canadian Theatre Company, kwiecień 2010, reż. Patrick McDonald

Trzymająca w napięciu, duszna atmosfera opartej na prawdziwych zdarzeniach sztuki Milnera to nie tylko tło dla świetnie poprowadzonego kryminału, ale może przede wszystkim pretekst do podjęcia w przejrzysty sposób refleksji nad konfliktem między Izraelem a Palestyną. To zatem tak samo thriller kryminalny i dramat psychologiczny, co lekcja historii pozwalająca na zrozumienie wycinka niezwykle złożonego problemu. Ta fragmentaryczność to jednak bynajmniej nie wada sztuki Milnera – sygnalizuje bowiem istnienie tych „faktów” i relacji między nimi, których utwór nie obejmuje. Zamiast zatem uproszczonego na potrzeby zachodniego widza wykładu, otrzymujemy fragment „mapy”, której białe plamy musimy wypełnić już samodzielnie.

Na Zachodnim Brzegu Jordanu zamordowany zostaje znany, dobrze ustosunkowany amerykański archeolog – Gordon Philips. Ze względu na naciski władz Stanów Zjednoczonych śledztwu nadany zostaje najwyższy priorytet. Jak się jednak okazuje, nie tylko fakt śmierci amerykańskiego obywatela na terenie Autonomii Palestyńskiej nadaje temu wydarzeniu wyjątkowego znaczenia. Morderstwo Philipsa zdaje się powiązane z istotą i historią konfliktu między Izraelem a Palestyną.

Dwóch detektywów – Żyd i Palestyńczyk – podejmuje próbę rozwikłania tajemniczej zbrodni, opierając się przede wszystkim na gruntownej analizie tytułowych faktów. Jaki motyw mógłby mieć potencjalny morderca, zabijając zachodniego badacza? To atak Hamasu na obywatela kraju sojuszniczego Izraela czy po prostu kolejna bezsensowna śmierć? Sprawa wydaje się  bardziej skomplikowana, ponieważ badania zmarłego archeologa podważają podstawy syjonistycznej ideologii, opartej na wydarzeniach opisanych w Torze, a których prawdziwość kwestionował Philips… Drobiazgowa analiza poszlak, ideologii, politycznych i religijnych niuansów nie tylko pozwala wytypować detektywom podejrzanego, ale również ujawnia całą złożoność izraelsko-palestyńskich relacji.

Milner przedstawia widzom problem nie w nużącym, dydaktycznym stylu, tylko na kanwie przejmującej i wciągającej historii, w sposób trzymający widza w ciągłym napięciu jak podczas przesłuchania czy procesu dochodzenia do prawdy. Dzięki temu „fakty” przekazywane są widzom niejako mimochodem – pojawiają się o tyle, o ile posuwają akcję do przodu i pomagają w rozwiązaniu zagadki morderstwa.

Formularz zamówienia sztuki

Zamawiana sztuka: Fakty