Sztuka w prowokujący sposób pokazuje stereotypowe pojmowanie Wschodu i Zachodu, bazując na autentycznej historii francuskiego dyplomaty romansującego z solistką Opery Pekińskiej, która okazuje się chińskim szpiegiem i mężczyzną.
Pekin, rok 1964. René Gallimard wybiera się na przyjęcie do ambasady szwedzkiej. Atrakcją wieczoru jest występ Chinki Song Liling, solistki Opery Pekińskiej, która wykonuje słynną scenę śmierci z "Madame Butterfly". Przedstawienie zachwyca Renégo, który gratuluje pięknej artystce. Ta zaprasza go na swoje występy w Operze Pekińskiej. Po tygodniach wahań Gallimard decyduje się wreszcie obejrzeć ją na scenie i zakochuje się w kobiecie, o jakiej śnił - czystej, skromnej i nieśmiałej. Ona odwzajemnia jego uczucie. René potrafi uszanować wolę Song, która nigdy nie pokazuje się kochankowi całkiem naga, ale jego naiwność graniczy z ignorancją: nie zastanawia go, jakim cudem kobieta występuje na scenie, na którą wstęp mają wyłącznie mężczyźni. Za naiwnością Renégo przemawia to, że nie dostrzega nie tylko męskiej płci swojej kochanki, ale i jej prawdziwej tożsamości: Song jest chińskim szpiegiem. Po pewnym czasie Gallimard awansuje na wicekonsula. Teraz jego kochanka ma łatwiejszy dostęp do tajnych informacji, m.in. o planach Amerykanów i wojnie w Wietnamie. Niebawem oznajmia mu, że spodziewa się jego dziecka i na czas rozwiązania - musi zniknąć, bo tak każe tradycja. W Chinach trwa wielka rewolucja kulturalna przewodniczącego Mao.
Gallimard zostaje zwolniony ze służby dyplomatycznej i wraca do Paryża, zostawiając w Pekinie kochankę z ich synem.
Jest rok 1968. Po rozwodzie z żoną René mieszka sam w małym mieszkaniu otoczony orientalnymi pamiątkami, tęskniąc za swoją chińską kochanką. Pewnego dnia Song zjawia się w jego paryskim mieszkaniu: jako kurier poczty dyplomatycznej René ma dostęp do tajnych materiałów rządowych. Postanawiają znów być razem. Wywiad trafia na ich trop. Gallimard i jego kochanka zostają aresztowani. W trakcie procesu prawda o ich związku zostaje ujawniona całemu światu.
M. Butterfly została w 1988 roku uhonorowana nagrodą Tony dla najlepszej sztuki oraz szeregiem nagród krytyków, m. in. dla najlepszej sztuki amerykańskiej i dla najlepszej sztuki wystawionej na Broadwayu.
Na jej podstawie David Cronenberg nakręcił w 1993 roku głośny film z Jeremym Ironsem i Johnem Lonem w rolach głównych.
prasa
Ta sztuka cię poruszy, przerazi, a nawet zaskoczy. Jeśli ją zobaczysz, zapamiętasz ją na zawsze.
New York Post
Doskonały pomysł i wspaniałe jego rozwinięcie.
Variety