Mieszkający w Kopenhadze Grzegorz Wróblewski, szerzej znany jako autor zbiorów poezji, jest również autorem dramatu zatytułowanego Obserwatorzy. Zawarł w nim swoje rozterki filozoficzne i duchowe. To co nieznane zawsze budziło w człowieku strach czy niepokój, stąd nasz pęd do ciągłego objaśniania. Grzegorz Wróblewski w groteskowo - realistycznej konwencji przedstawił swój pogląd na człowieka - niedoskonałego, bo ograniczonego przez zmysły.
W dramacie występują trzy osoby: Anna, Robert oraz dr Jeff. W pierwszych częściach dramatu poznajemy Annę i Roberta - ochotników wybranych do "eksperymentu". Przebywając w zamkniętym pomieszczeniu wspominają rekrutację, mówią o swoich wyobrażeniach dotyczących partnera, ustalają zakres wzajemnych wpływów, zasady wspólnej egzystencji. Niezwykle ważne dla nich jest powodzenie eksperymentu, choć nikt nie wie, czego dotyczy owo przedsięwzięcie. Sprawa jest tajemnicza. Bohaterom pozostaje jedynie - oczekiwanie, które Anna i Robert wypełniają próbami wzajemnego poznania. Między drugą a trzecią częścią upływa w dramacie duży okres czasu. Autor nie mierzy go konwencjonalnymi jednostkami miary (godziną, dniem czy miesiącem), lecz zdarzeniami jakie zaszły między bohaterami, tym jak bardzo ich życie stało się wspólne, tj. małżeńskie. Czas w dramacie to wydarzenia, które pozbawiły ich istnienia jako jednostki, w których uczestniczą razem, jako żona i mąż. Ich wspólna przeszłość. Robert jest zaskoczony zaistniałą sytuacją - przez cały czas był w śpiączce. Nie zauważył momentu, w którym zaszła zmiana. Wszystko jest dla niego nowe. Oprócz Anny, którą poznał, choć właściwie tylko ją obejrzał i usłyszał kilka opowieści z jej życia. To według niego wystarczy. Robert dowiaduje się również, że przez cały czas znajdował się pod opieką niejakiego dr Jeffa. Podczas prezentacji swojego opiekuna spostrzega w nim Annę - te same linie papilarne. W tym momencie jego poukładana rzeczywistość, wszystko, co zdołał objaśnić, traci sens. Niczego nie jest już pewien. Anna, mimo sprzeciwów Roberta, zanika. Jej miejsce zajmuje dr Jeff.
Dramaty Grzegorza Wróblewskiego to ciągłe penetracje, próby poznania człowieka. Bohaterzy Obserwatorówprowadzą między sobą grę - sami decydują, jak bardzo pozwolą drugiej osobie na poznanie siebie. Grę tak powszechną, że łatwo jej nie zauważyć. Anna, którą (we własnym mniemaniu) poznaliśmy, do której zdołaliśmy się już przyzwyczaić, okazuje się kimś innym, nawet nie inną kobietą, lecz mężczyzną. Widz, podobnie jak Robert, spostrzega, że dał się złapać w zastawioną na niego pułapkę. Mimowolnie uczestniczy w eksperymencie, wchodzi w rolę tytułowego obserwatora. Nagle zdaje sobie sprawę z własnego ograniczenia. Granice poznania określają jego zmysły oraz dobra wola drugiej osoby. Autor dramatu gra wiedzą i niewiedzą z widzem. Ukazuje tylko wybiórcze sceny z życia bohaterów. Znamy ich na tyle, na ile sami zdecydują nam o sobie powiedzieć. Fragmentarycznie.
Jest to dramat, w którym autor dowolnie manewruje realnością widza (który spostrzega, jak bardzo ludzkie sposoby poznania czy wyjaśnienia czegokolwiek, zawodzą) oraz rzeczywistością dramatu. Powoduje w ten sposób u widza utratę orientacji w tym, co jest prawdą, a co jedynie grą. Sztuka podważa ludzki sposób myślenia, skłonny do uogólnień i uproszczeń. Osiągnięcia ludzkiego umysłu sprowadza do przeczucia. Wywołuje zachwianie, niepewność, gdyż żyjąc
w antropocentrycznej rzeczywistości, skazani na antropocentryczne sposoby postrzegania, ignorujemy pozostałe obszary. A może z ich perspektywy człowiek i jego świat wyglądają inaczej.......? W momencie, gdy znika wszelka pewność dotycząca tego, kim właściwie są bohaterowie, pojawia się pytanie. Może poznanie jest złudzeniem, może pojęcia, wzory jakie układamy w swojej głowie, nie odpowiadają rzeczywistości? Warto zmierzyć się z tym utworem, by odnaleźć satysfakcjonującą odpowiedź.
omawiała Justyna Kasperek