Czy tak mógł wyglądać ostatni dzień z życia Ernesta Hemingwaya?
2 lipca 1961 roku Ernest Hemingway w swoim domu w Ketchum w stanie Idaho popełnia samobójstwo strzelając sobie w głowę. Dlaczego człowiek, jeszcze tak niedawno szczęśliwy i pełen sił witalnych, decyduje się na samobójstwo? Jakie refleksje poprzedziły tę ostateczną decyzję? Na te pytania próbuje w swoim monodramie odpowiedzieć Rolf Hochhuth, podejmując próbę rekonstrukcji ostatniego dnia z życia Hemingwaya, jego ostatniego monologu, którego nikomu nie było dane usłyszeć. Widzimy, jak przez kilka ostatnich godzin (akcja zaczyna się od momentu przebudzenia, kończy zaś w momencie strzału) - „stary człowiek" zmaga się z własną przeszłością, analizuje swoje życie, dokonuje reinterpretacji dzieł.
Pod wieloma względami nie przypomina już wtedy dawnego autora bestsellerów i laureata Nagrody Nobla. Jest ofiarą obsesji: dręczy go strach przed urzędem skarbowym, policją i szpiegującą go rzekomo CIA. Ma wątpliwości dotyczące wartości własnego dzieła. Dręczony podejrzeniami zwraca się przeciwko własnym rodakom, własnej rodzinie, własnym pasjom, które, jak polowania czy walki byków, wydają mu się już tylko niepotrzebnym okrucieństwem wobec zwierząt. Niszczy po kolei wszystko, co kiedyś miało dla niego wartość, by w końcu podnieść rękę na siebie samego.
Czy mamy tu jednak do czynienia wyłącznie z obsesjami człowieka stojącego na progu szaleństwa? Z przypadkiem chorobowym, z patologią? Czy jego obsesje nie są raczej naturalną reakcją „starego człowieka" na przemijanie świata? Człowieka, który widzi, jak rzeczy kiedyś kochane tracą wartość? Jak czas pozbawia wagi wszystko, co kiedyś było ważne, co wydawało się nieprzemijalne?
dla ADiT – dr Tomasz Ososiński