język polskijęzyk angielski

Utracona cześć Katarzyny W.

Gatunek sztuki
Dramat
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn
Szczegóły obsady
+ 1K albo 1M (Autora może grać zarówno mężczyzna, jak i kobieta)
Prapremiera polska
19.11.2021, Teatr Zagłębia w Sosnowcu, reż. Karolina Szczypek

Sztuka jest wyobrażeniem spotkania postaci realnej i fikcyjnej − Katarzyny Waśniewskiej, której sprawą w 2012 roku żyła cała ówczesna Polska − oraz Kathariny Blum, bohaterki powieści Heinricha Bölla. Akcja dzieje się w roku 2037, tuż po wyjściu obu Katarzyn z zakładu karnego. Obie Katarzyny, mimo zupełnie różnych historii, przeglądają się w sobie i dopełniają.

Autor bierze pod lupę współczesne medialne polowania na czarownice i mechanizmy wykluczenia, których ofiarą padają kobiety; postać Autora jest również cały czas obecna na scenie, komentuje poszczególne procesy, analizuje przykłady zmasowanego szczucia, czy konkretniej, slut-shamingu, bada, w jaki sposób konstruuje się wygodne dla odbiorcy narracje o osobach wyłamujących się w jakiś sposób ze społeczeństwa − i zadaje pytanie, czemu służą takie zjawiska:

"AUTOR
[...] zawsze obserwujemy zawsze toczymy jakąś opowieść o świecie
wszystko by bezustannie kontrolować narracje
by jednostka raz pojmana w sidła opowieści
już nigdy nie była w stanie odebrać swojej podmiotowości
za nic nie zamienimy zawstydzania w zaciekawienie zachwyt [...]"

Paweł Sablik nazywa swoją sztukę "baśnią"; Morfologia bajki Proppa pojawia się nawet na autorskiej liście inspiracji otwierającej tekst. Katharina i Katarzyna wyruszają w "podróż", której stawką jest odzyskanie godności. Nie mogą liczyć na "magicznych pomocników" - w społeczeństwie ufundowanym na patriarchacie kobieta musi spełniać serię założeń, musi wpisywać się w matrycę oddanej żony i matki, a każde jej działanie jest kontrolowane, regulowane i rozliczanie ("ogólnokobiecy lęk przed doznawaniem przyjemności / jakby włączenie przyjemności / od razu włączało drugi przycisk niepokoju [...]). I chociaż bohaterki pochodzą z różnych światów, przemawiają odmiennymi językami (Katharina porozumiewa się po niemiecku i łamaną polszczyzną), to jednak decydują się razem rozpocząć swój start ku normalności, stawiając czoła stygmatyzacji.

Autor podkreśla wagę etyki swojej pracy. Jak pisze w uwagach końcowych, liście do Katarzyny Waśniewskiej:

"Naszym celem nie jest powtórna wiktymizacja Pani osoby. Nie chcemy opowiadać raz jeszcze historii z 2012 i 2013 roku, nie mamy zamiaru uprawiać żadnej nagonki, publicystyki, ocenności oraz wyrokowania. Utracona cześć Katarzyny W. będzie współczesną baśnią dla dorosłych, a jej akcja będzie miała miejsce w roku 2037, kiedy opuści już Pani zakład karny".

Tekst został napisany z myślą o Teatrze Zagłębia w Sosnowcu, ale uniwersalność poruszanych tematów pozwala na wystawienie dramatu w dowolnym miejscu, również poza granicami kraju.

Formularz zamówienia sztuki

Zamawiana sztuka: Utracona cześć Katarzyny W.