język polskijęzyk angielski

Aldo, Nicolaj

Aldo, Nicolaj

Ur. w 1920 r. w Fassano we Włoszech, zmarł w 2004 r. w Orbetello, w Toskanii. Znany dziennikarz, reżyser, dramaturg i tłumacz. W latach 1947-1950 nauczał w Liceum w San Remo, gdzie stawiał pierwsze kroki jako dramaturg, wygrywając Premio Sipario (Konkurs Kurtyna) w 1948 r. za komedię Altezze psichiche. Jego sztuki prezentowane we włoskich teatrach, jak również na wielu scenach europejskich, przetłumaczone na 25 języków. Wśród najbardziej znanych są: Il soldato Piccicò, Le modiste del 43, Nero come un canarino, Il cordone ombelicale, La cipolla, Il pendolo, Farfalla…farfalla, Il mondo d’acqua, Classe di ferro, Lui e lei. Za swoją twórczość otrzymał wiele nagród i zaszczytnych wyróżnień. 

Jak liście na wietrze

Tłumacz
Szalsza, Piotr
Gatunek sztuki
Dramat
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn
Czas akcji
współczesność
Miejsce akcji
wielkie miasto: pokój gościnny w stylu Fin-de Siecle

Krótkie streszczenie: Edda, elegancka i zadbana kobieta około 60-ki, wraca do domu po wyczerpującym dniu spędzonym u fryzjera, kosmetyczki, manicurzystki i na zakupach. Narzeka na pokojową demonstrację, która opóźniła jej powrót. Strofuje służącą, Fokę. Dziwi się, że nikt do niej dzisiaj nie dzwoni, nikt nie przychodzi z wizytą. Kiedyś często przyjmowała gości. Była kochana i ubóstwiana. Miała mnóstwo kochanków i adoratorów między ministrami, milionerami, maharadżami, osobistościami ze świata polityki, finansów, kultury, sztuki. Teraz wszyscy o niej zapomnieli. Albo poumierali.

Tego samego wieczora zjawia się przed jej drzwiami nieznajomy, młody mężczyzna, Elio. Jest przemoczony i zmarznięty. Edda zaprasza go do środka. Każe przynieść służącej suche ubranie i gorącą zupę. Elio potrzebuje pieniędzy i próbuje sprzedać Eddzie szczotkę elektryczną. Edda proponuje, że się nim zajmie. W zamian za mieszkanie, jedzenie i opiekę, Elio musiałby dotrzymywać jej towarzystwa, być wiernym słuchaczem jej opowieści.

Dziesięć dni później, kiedy Elio zauważa, że coraz bardziej podoba się Eddzie, oświadcza, że jest jej synem. Edda nigdy nie chciała mieć dzieci. Oddała go do sierocińca zaraz po urodzeniu, żeby o nim zapomnieć. W sierocińcu odnalazł go jego ojciec, Alfredo. Zaopiekował się nim, dał mu swoje nazwisko, wychował. Był dobrym i porządnym człowiekiem, chociaż do niczego w życiu nie doszedł. Eddę kochał ponad wszystko. Przed śmiercią poprosił syna, żeby ją odnalazł. Zanim Elio odwiedził matkę, chciał się czegoś o niej dowiedzieć. Okazało się, że Edda nigdy nie miała szczęścia w życiu. Przez wiele lat cierpiała biedę i upokorzenia. Czasami sprzedawała się na ulicy. Aż wreszcie związała się ze starym, zaniedbanym mężczyzną, który zostawił jej w spadku mieszkanie. 
Elio nie może wybaczyć matce, że go zostawiła. Kiedy Edda prosi go, żeby mimo wszystko zaakceptował ją taką, jaka jest, odmawia. Zaczynają się kłócić, wzajemnie oskarżać. Edda wyrzuca go z domu. Kiedy Foca przynosi herbatę, wymyśla kolejną historię o tym, jak porwano jej syna z pałacu maharadży. Służąca nie ma już złudzeń, Elio powiedział jej całą prawdę. Podaje Eddzie krople na serce, dawkę większą niż zwykle. Uspokaja. Prosi, żeby zapisała jej w testamencie mieszkanie.

Krótkie omówienie krytyczne: Sztuka Nicolaja jest gorzką opowieścią o pamięci, kłamstwie i złudzeniach. Edda dużo w życiu wycierpiała i popełniła wiele błędów. Chcąc o tym wszystkim zapomnieć, stworzyła sobie nową przeszłość i piękne wspomnienia. Chętnie opowiada o nich służącej i nieznajomym. Potrzebuje słuchaczy. Przyjazd syna burzy spokój jej umysłu, odnawia stare rany. Prawda wszystko zmienia.

J. Bartkowiak dla ADiT