język polskijęzyk angielski

Freund, René

Durna forsa

Tytuł oryginalny
Blöde Kröten oder kleben fürs leben
Tłumacz
Szalsza, Piotr
Gatunek sztuki
Komedia
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn
Czas akcji
jeden dzień, późna zima
Miejsce akcji
salon połączony z kuchnią we współczesnej willi

Piotr Althaus to bogaty, prosperujący przedsiębiorca po pięćdziesiątce. Na drodze do realizacji jego kolejnych intratnych projektów może przeszkodzić mu zupełnie nieoczekiwanie jego najbliższa rodzina: żona Zelma (48, prawniczka), syn Albert (20, otyły student mieszkający w domowej piwnicy), córka Paula (17, uczennica, ekologiczna aktywistka), a także matka Jadwiga (80, bogata wdowa o arystokratycznym pochodzeniu). Wszystko zaczyna się jednak od tego, że siedemnastoletnia Paula wychodzi z domu o piątej rano, czym wzbudza szczery niepokój swoich rodziców. W szczególności jednak znerwicowanego ojca. Piotr dopiero co przeczytał w gazecie o amerykańskiej nastolatce, która ni stąd ni zowąd zaczęła chodzić na czworakach i prosiła klasę, żeby traktować ją jak lisa. Słyszał również o homoseksualnych romansach, niebinarności i innych trudnych do zrozumienia dla niego tożsamościach współczesnych młodych osób. Jak się jednak okazuje Paula nie odkryła w sobie ani lisiego, ani homoseksualnego pierwiastka. Za to dołączyła do grupy aktywistów i aktywistek, organizujących klimatyczne demonstracje.

Z porannego wydarzenia wraca w opłakanym stanie. Cała przemoknięta i roztrzęsiona. Co więcej, po akcji przyklejania się do asfaltu, jego kawałek został najprawdopodobniej nieodwracalnie przymocowany do jej dłoni. Jakby tego było mało, babcia Jadwiga przychodzi do domu syna z informacją, że została okradziona metodą na wnuczka. Nie ma więc śladu po rodzinnych klejnotach, a także niebagatelnej kwocie 300 000 euro, którą Piotr przechowywał u swojej matki. Co prawda pieniądze, jak się okazuje, znalazły się w jego rękach w nie do końca legalny sposób… Kiedy nad rodziną wisi już widmo rewizji posiadłości przez oddział kryminalny i referat finansowy policji, Albert – na domiar złego – zawiadamia ojca, że w piwnicy ma całkiem pokaźną plantację marihuany.

Rodzinna komedia René Freunda w odważny, ale równocześnie niezwykle lekki sposób nakłuwa palące problemy współczesnej rzeczywistości. W jej centrum znajduje się więc oczywiście kryzys klimatyczny, a także jego powiązania z kapitałem. Kiedy wychodzą na jaw kolejne szczegóły ostatniej transakcji Piotra, okazuje się, że zamierzał on spieniężyć rodzinny las i przeznaczyć go pod budowę „ekologicznego osiedla”. Przerażony utratą pieniędzy, radykalnymi działaniami swojej córki, nielegalną plantacją syna, a także wiszącym nad nim widmem procesu za szemrane interesy z prezydentem miasta i medialnymi oskarżeniami, zaczyna opowiadać o wszystkich szczegółach swojej działalności. Kiedy jego matka Jadwiga widzi, że syn został zapędzony w kozi róg, wyjawia, że w rzeczywistości nie było żadnego przekrętu na wnuczka: wszystkie klejnoty i pieniądze są więc bezpieczne. Ale to przecież tylko tytułowa „durna forsa”, a Jadwiga chciała dać swojemu synowi nauczkę.

Freund, René

Urodzony 14 lutego 1967 r. w Wiedniu austriacki pisarz i tłumacz. Na stałe mieszka w Grünau im Almtal położonym w Salzkammergut, regionie słynącym z malowniczych jezior i gór. Pierwsze próby pisarskie podejmował już jako dziecko, pod wpływem twórczości Ericha Kästnera i Karola Maya. Po maturze zaczął publikować swoje teksty w gazetach, został również wyróżniony nagrodą literacką miasta Villach. Studiował filozofię, teatrologię i etnografię na Uniwersytecie Wiedeńskim, gdzie w 1994 r. uzyskał także tytuł doktora. W latach 1988-1992 pracował jako asystent reżysera, a później dramaturg w Theater in der Josefstadt w Wiedniu. Jego twórczość pisarska nie ogranicza się tylko do tekstów tworzonych dla teatru. Jak sam deklaruje, interesują go wszystkie gatunki literackie. Regularnie publikuje książki popularnonaukowe, powieści, tworzy słuchowiska. Oprócz tego tłumaczy z języka angielskiego i francuskiego. Za swoją twórczość literacką otrzymał m. in. stypendium stowarzyszenia Literar-Mechana (2005 r.), stypendium miasta Wiednia dla dramatopisarzy (2006 r.), stypendium kraju związkowego Górna Austria im. Adalberta Stiftera (2009 r.).

Korina & Dawid

Tytuł oryginalny
Korina & Dawid
Tłumacz
Szalsza, Piotr
Gatunek sztuki
Komedia
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn
Szczegóły
podtytuł: "Komedia w 19 scenach - z kwarantanną w tle…"
Szczegóły obsady
+ roznosiciel pizzy

W 19 scenach w stylu migawek filmowych następujących jedna po drugiej w szybkim tempie, dla dwojga umówionych na tinderze nieznajomych rozegra się 14 dni zarządzonej przez służby medyczne kwarantanny. Począwszy od pierwszej rozmowy, ona i on są z dwóch różnych światów, ale zaintrygowani pewnymi... szczegółami z profilu randkowego postanawiają podjąć wyzwanie i umówić się na spotkanie. On, tzw. piątka numerologiczna: prawy i uporządkowany, lecz nieodpowiedzialny nauczyciel muzyki i ona, aktualnie bezrobotna kelnerka, właśnie zwolniona z pizzerii.

Organizują kolację romantyczną: pobliska restauracja z dostawą do domu. Przy tej okazji ujawniają się otchłanie różnic między nimi: weganin i mięsożerczyni, abstynent i amatorka napojów wyskokowych, jak i substancji odurzających. W wyniku konfrontacji – przez kwarantannę zostają zmuszeni do wspólnego życia z dnia na dzień – zyskują nowe doświadczenia i zrzucają maski. Powodem izolacji, na którą zostali skazani, okazał się dostawca pizzy, Fransesco, z którym Korina pracowała. Kiedy kolega zapukał do drzwi, przywitali się więc z włoską wylewnością. Tymczasem Fransesco następnego dnia wylądował w szpitalu, a służby medyczne zapukały do drzwi Davida...  Dalszy ciąg zdarzeń określają już covidowe restrykcje i procedury. Od czego jednak jest pomoc sąsiedzka, a właściwie jedna sąsiadka, do której nasz David ma wielką słabość, i z którym to uczuciem z uwagi na potrzeby Koriny będzie musiał się skonfrontować...?

Jak sprawy się potoczą, można przekonać się samemu. Lektura tej dynamicznej komedii z happy endem dostarczy nam gwarantowanej przyjemności, nie tylko dlatego, że możemy już z ulgą pomyśleć o czasach kwarantanny jako przeszłości. Również z powodu ognistej wymiany zdań i inteligentnych dialogów młodych przedstawicieli pokolenia Zet. Zaskakując samych siebie, stawiają czoła niecodziennej sytuacji, a wszystko dla miłości, jakkolwiek ją sobie wyobrażają.

Klinika pośród hal

Tytuł oryginalny
Klinik unter Almen
Tłumacz
Granatowska, Anna
Gatunek sztuki
Komedia
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn
Szczegóły
Farsa
Prapremiera
2 sierpnia 2005 r. w Komödienspiele Porcia w Spittal an der Drau

Jak to mówią, trawa jest zawsze bardziej zielona po drugiej stronie płotu… Akcja dramatu rozgrywa się w klinice chirurgii plastycznej połączonej z ośrodkiem wellness w samym sercu Tyrolu. Właściciele ośrodka, małżeństwo Schracków, musi zmierzyć się z poważnym problemem. Tuż przed sezonem letnim zwalnia się jeden z zatrudnionych u nich lekarzy, aby przyjąć lukratywną ofertę pracy w Los Angeles. Przyparci do muru Schrackowie proszą o pomoc przyjaciela z lat studenckich. Clemens Raich wkrótce przyjeżdża z Wiednia razem z żoną i dziećmi, aby przy okazji podreperować rodzinny budżet i skorzystać z wakacji na koszt zamożnych znajomych. Ich spotkanie po latach to zderzenie dwóch światów definiowanych przez życiowe postawy obu lekarzy. Gerald Schrack jest goniącym za finansowym sukcesem, emocjonalnie zablokowanym chirurgiem plastycznym. A Clemens Raich jest idealistycznym homeopatą, który ponad kasę przedkłada szczęście rodzinne.

Spotkanie dwóch par to konfrontacja totalnie różnych stylów życia; zamożni gospodarze są rozmiłowani w luksusie, jaki zapewnia im inżynieria cudzego wyglądu, zaś ich goście żyją od pierwszego do pierwszego, a opieka nad dziećmi prawie całkowicie przekreśla im szanse na wieczorne biesiady. To zderzenie rodzi zrozumiałe napięcie. Relacje między dwoma małżeństwami powoli przeradzają się w piekiełko zazdrości.

W trakcie babskiego wieczoru Lisa i Michaela zdobywają się na szczere wyznania. Lisa ma pozornie wszystko, marzy jednak o potomku. Jest to problem, którego nie rozwiąże żadna operacja plastyczna. Jej mąż Gerald jest bezpłodny… Podczas obficie zakrapianej alkoholem kolacji relacje czwórki bohaterów komplikuje szokująca propozycja zdrady. Czy bohaterom uda się zapanować nad burzą emocji? Czy niemoralna propozycja zostanie przyjęta? I co przyniesie bohaterom burzliwe lato w Tyrolu?

Freund z humorem kreuje krańcowo różne postaci. Gerald to znerwicowany chirurg, którego klinika połączona z centrum wellness jest rajem dla ludzi próbujących kupić bilet do szczęścia w postaci nowego nosa czy piersi. Proces kreowania idealnych wizerunków przez celebrytów przewija się przez cały utwór, co czyni sztukę Freunda celną satyrą na powierzchowność i hipokryzję świata mediów. Z kolei Clemens to idealista, odrzucający wszystko, co niezgodne z naturą; jego postać to lekka parodia rosnącego w siłę ruchu antyszczepionkowców i wrogów koncernów farmaceutycznych. O wiele bardziej wyraziste i ciepłe wydają się kobiety, które jako jedyne potrafią walczyć o to, czego naprawdę w życiu im brakuje, nawet jeśli jest to obyczajowo niepoprawne.