język polskijęzyk angielski

Craig, Ryan

Charlotte i Theodore

Autor
Tytuł oryginalny
Charlotte and Theodore
Tłumacz
Rozhin, Klaudyna
Gatunek sztuki
Dramat
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn
Prapremiera
Ustinov Studio, Theatre Royal Bath w lutym 2023; w roli Teddy'ego wystąpił 50-letni Kris Marshall

Charlotte i Theodore to sztuka o małżeństwie, w którym obydwaj partnerzy chcą się realizować, a także o polityce płci i odwróceniu ról społecznych, o wolności słowa i kulturze anulowania oraz – a może przede wszystkim – cytując tytuł sztuki Alana Ayckbourna, "o rzeczach, które robimy w imię miłości". Lotty i Teddy – heglowska feministka i platoński relatywista. Dwójka idealistów, którzy chcą zmienić otaczający ich świat, a jednocześnie utrzymać swój związek. Ale czy jest to możliwe, gdy ich światem jest uczelnia, gdzie każda myśl, każde słowo i każdy czyn, nawet jeśli stoją za nim najlepsze intencje, ma nieoczekiwane i daleko idące konsekwencje dla przyszłości ich związku i kariery?

Theodore jest profesorem filozofii, który usilnie dąży do awansu na stanowisko Kierownika Katedry. Lotty poznajemy, gdy mocno spóźniona wpada do gabinetu Teddy’ego na rozmowę kwalifikacyjną na stanowisko asystentki. Jej brak punktualności i niezwykły tupet nie zrażają jednak Teddy'ego. Decyduje się ją zatrudnić, ponieważ Lotty nie boi się rzucić intelektualnego wyzwania jemu i jego poglądom. Ich początkowo profesjonalna znajomość przeradza się w przyjaźń, a potem w głębsze uczucie. Choć takie związki nie są dobrze widziane na uczelni, Teddy i Lotty zostają parą, a niedługo potem – małżeństwem.

W pierwszej części utworu poznajemy historię ich relacji, przysłuchujemy się burzliwym (i błyskotliwie napisanym) dyskusjom, dowiadujemy się o problematycznych zachowaniach ich dzieci, które poglądy rodziców wykorzystują do usprawiedliwiania swoich wybryków. Kluczowe dla głębszego zrozumienia racji obu stron wydaje się zestawienie dwóch sytuacji. Gdy Lotty – jeszcze jako asystentka – planuje przeprowadzić debatę z kontrowersyjną (z uwagi na mizoginię i faszystowskie poglądy) postacią, Teddy przychyla się do decyzji uczelni o odwołaniu spotkania, mimo iż wie, jak bardzo Lotty na tej debacie zależy. Swoją decyzję argumentuje tym, że wolność słowa nie może być absolutna. 
Kilka lat później, kiedy to Lotty, a nie Teddy, otrzymuje stanowisko Kierownika Katedry, role się odwracają. W odpowiedzi na opublikowaną w Timesie krytykę jednej z prac Lotty, Teddy – stając w obronie żony – publikuje niepoprawny politycznie tweet, w którym miesza z błotem autorkę krytyki i – nieświadomie – obraża dyskryminowane grupy społeczne. Oburzeni studenci domagają się zwolnienia Teddy'ego. Lotty – aby uchronić męża przed utratą pracy – wysyła go na przymusowe szkolenie uwrażliwiające. Teddy'emu cała idea szkolenia wydaje się absurdalna. Nie odnajduje się w nowej, progresywnej rzeczywistości. Już w pierwszych minutach wybucha, udowadniając zgromadzonym, że współcześnie najbardziej dyskryminowaną grupą społeczną są... biali mężczyźni. 
Teddy zmuszony zostaje do wzięcia półrocznego urlopu naukowego. Niedługo potem Lotty otrzymuje lukratywną propozycję pracy we wpływowym Komitecie Doradczym w Chicago. Mimo sprzeciwów Teddy'ego, odchodzi z uczelni i decyduje się na wyjazd. „Chcę od życia więcej” – mówi. Wyjeżdża – póki co, jak twierdzi, na sześć miesięcy – zostawiając dzieci pod opieką Teddy'ego.

Czy powodem jej decyzji było rozczarowanie kompromisami, do jakich zmusza kariera akademicka? Czy też jest karierowiczką, którą napędza wybujała ambicja? Czy kierują nią perspektywy finansowe? A może chce rozstać się z Teddy'm i szansa wyjazdu jest do tego pretekstem? Na te pytania widzowie będą musieli odpowiedzieć sobie sami.

Z RECENZJI:

"Rzadko można obejrzeć tak ostrą, niepoprawną i satysfakcjonującą sztukę (...). Oto tekst, na jaki wszyscy czekaliśmy – odważny głos w kwestii społecznych konfliktów. To zderzenie kultur, któremu przyglądamy się w formie zręcznie skonstruowanego, bardzo aktualnego dramatu.
Bardzo podobało mi się, że sztuka "przesiąknięta" jest miłością i lojalnością. Charlotte i Theodore wpadli w sidła współczesnego dylematu i wytężają każdy mięsień, żeby go rozstrzygnąć. To sztuka nie tylko o wolności słowa, ale też o życiu rodzinnym w 2023.
To nie jest 'smutna historia' - to opowieść o tym, co jesteśmy gotowi zrobić dla miłości." - The Cambridge Critique

★★★★ "Dramat o kulturze anulowania, który odważnie przedstawia współczesną zjadliwą atmosferę". - The Telegraph

★★★★ "Ryan Craig ostrą kreską portretuje współczesne małżeństwo, podejmując tematy wolności słowa, polityki płci i gier o władzę" - Daily Mail

★★★★★ "Ostra, mądra i trafna dwuosobowa eksploracja kultury anulowania, patriarchatu i zaimków."  - Bath Life Magazine

★★★★ "Trafna i świetnie napisana" - StageTalk Magazine

Craig, Ryan

Brytyjski dramatopisarz i scenarzysta dla telewizji i radia, którego sztuki zazwyczaj dotyczą zarówno etycznych, jak i społecznych problemów. Najbardziej znany jest ze sztuk: What We Did To Weinstein (Menier Choloate Factory, Londyn, 2005), za którą otrzymał nominację do nagrody Most Promising Playwright na Evening Standard Awards; The Glass Room (Hampstead Theatre, 2006), która dotyczy denializmu Zagłady; angielskiego przekładu Naszej Klasy Tadeusza Słobodzianka (2009) oraz The Holy Rosenbergs (2011) - obydwie sztuki były wystawiane w National Theatre -, a także na wpół autobiograficznej sztuki Filthy Business (2017, Hapmstead Theatre, Londyn).