Kawalec, Katarzyna

Baśń o Złotej Rybce Katarzyny Kawalec to sztuka dla dzieci, będąca parafrazą tradycyjnej i powszechnie znanej bajki o tym samym tytule. Autorka, pracując nad swoim tekstem, zdecydowała się skorzystać również z fragmentów dzieł Bolesława Leśmiana, polskiego poety i prozaika żydowskiego pochodzenia, autora wielu wierszy, a także baśni pisanych prozą. Charakterystyczny, poetycki styl Leśmiana nadał sztuce wyjątkowego charakteru. Wzmógł atmosferę tajemniczości i niesamowitości, a także – zgodnie z intencją samej autorki – stał się sposobem na zapoznanie małych widzów z poezją i prozą poetycką.

Akcja dramatu zbudowana jest wokół jeziora, które w tekście Katarzyny Kawalec jest miejscem, skrywającym w swoich głębinach – nieznane ludziom – czary i tajemnice… Głównymi bohaterami sztuki, tak samo jak w tradycyjnej wersji bajki, są prosty, poczciwy Rybak i jego chciwa, wiecznie niezadowolona Żona. Zmianą, której dokonuje autorka, jest dodanie drugiego planu czasowego, w którym oboje są już staruszkami. Dzięki temu zabiegowi historia o znalezieniu przez Rybaka Złotej Rybki nie tylko ukazuje młodym widzom negatywne konsekwencje nadmiernego materializmu i chciwości, ale również staje się poruszającą przypowieścią o upływie czasu i tych pięknych, a także ulotnych momentach, w których choć na chwilę udało nam się dotknąć prawdziwej magii.

Postać Złotej Rybki, która od czasu do czasu (o ile mamy szczęście) może pojawić się na tafli tajemniczego jeziora, można więc interpretować jako realizację naszych najskrytszych i głęboko ukrytych w podświadomości pragnień. Pytanie, czy w odpowiednim momencie będziemy potrafili ją dostrzec i docenić. Bo magia ma to do siebie, że bardzo łatwo i szybko znika, a potem pozostaje po niej tylko mgliste i niejasne wspomnienie, które później możemy próbować wydobywać z odmętów naszej pamięci.

Królewnę Śnieżkę każdy zna. Czy można odczytać ją inaczej... Sztuka Krasnoludki i Śnieżka w adaptacji  Katarzyny Kawalec  jest przeznaczona dla widzów najmłodszych, w wieku przedszkolnym. Jest to rodzaj  przedstawienia interaktywnego, w którym aktorzy poprzez zabawę angażują dzieci w tworzenie bajki na nowo. Opowieść niby znana, ale tak naprawdę inna. Zła Królowa pragnąca być najpiękniejsza, Śnieżka przewyższająca ją urodą, zatrute jabłko i krasnoludki, u których Królewna znajduje dom i rodzinę. Krasnoludki szukają skarbu, ale dowiadują się, że największym ich skarbem jest Śnieżka. Historia królewny, inspirowana znaną bajką, opowiada o sile przyjaźni. Inscenizacja jest wprost stworzona dla najmłodszych widzów: poduszki, klocki, piłki, ukryte w skrzyniach rekwizyty.  Przedmioty wyciągane z magicznej skrzyni nagle dostają nowe znaczenia, tak jak w zabawach dziecięcych, gdzie patyk jest mieczem lub różdżką i wszystko zależy od wyobraźni.

Razem z bohaterami bajki przenosimy się na gorącą pustynię, gdzie zwierzętom doskwiera susza. Jeziorka i kałuże wysychają i zaczyna brakować wody. Żyrafa postanawia pomóc innym i wyrusza w wędrówkę w poszukiwaniu deszczu. Towarzyszy jej trochę złośliwy Żmij oraz Ptaki. Pomimo różnicy charakterów Żyrafa i Żmij zaprzyjaźniają się, uczą się od siebie nawzajem. Żmij uczy Żyrafę zatrzymywać się i zastanowić, ona zaś uczy Żmija altruizmu. W końcu, dzięki współpracy i uważności na siebie nawzajem, udaje się znaleźć oazę.

Spektakl opowiada o tym, jak przyjaźń zbliża ludzi nawet skrajnie odmiennych, którzy uczą się od siebie. Porusza również ważny temat zmian klimatycznych i naszej odpowiedzialności za planetę w sposób zabawny i przystępny dla młodego widza.
 

Znana baśń o przygodach Tomcia Paluszka stanowi punkt wyjścia do zabawy z widzem. Tomcio Paluszek, z pomocą pary narratorów, wprowadza widza w swój świat, w którym ciągle wpada w tarapaty. Jednak dzięki sprytowi potrafi z każdej przygody wyjść cało, znajdując rozwiązanie w trudnej sytuacji. Pomimo małego wzrostu radzi sobie lepiej niż inni. 

Spektakl interaktywny z nurtu teatru sensorycznego, przeznaczony dla najmłodszych widzów oraz dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. 

Podczas przedstawienia aktorzy razem z dziećmi wspólnie szukają rozwiązań dla Tomcia, wiele scen dzieje się bezpośrednio wśród widowni. Olbrzym, Królewna, Złodziejaszki pomagają zrozumieć Tomciowi (i najmłodszym widzom), że nieważne jak wyglądamy i jakie mamy ograniczenia. Jeśli tylko zechcemy, możemy pokonać wszystkie trudności i zawsze znajdziemy wyjście z trudnych sytuacji. Po spektaklu przewidziano wspólną zabawę, odkrywanie rekwizytów, budowanie z klocków, układanie puzzli związanych bezpośrednio z bohaterami i opowieścią.

O czym i w jaki sposób opowiadają sobie buciki, kiedy nikt nie słyszy? Tupanie, zostawianie śladów, skradanie się na paluszkach, taniec – to tylko niektóre środki wyrazu. Znana wszystkim - i małym i dużym - bajka braci Grimm, opowiadana z punktu widzenia... bucika. Luźna inspiracja powieścią Noga w nogę Viliam Klimacek, ilustracje Desider Toth, tłumaczenie - Maria Marjańska Czernik. 

Scenariusz interaktywnej zabawy na choreografię dwójki aktorów oraz wizualizację. Sztuka ukazuje precyzję synchronizacji ruchu z obrazem, w którym animacja dyktowana jest muzyką, a ruch ułożony zgodnie z rytmem. Panna Kropka i Pan Punkt zapraszają dzieci do wspólnej zabawy z wyliczankami i piosenkami, pomagającej poznać przeciwstawienia, takie jak mały i duży, daleko i blisko, a także kształty: koło, kwadrat.  Inspirowana powieścią Naciśnij mnie Herve Tullet, tłumaczenie - Marta Tychmanowicz. 

Bohaterka sztuki zostaje podstępem wciągnięta w tajemniczy świat gry, z której nie może się wydostać, dopóki nie nauczy się jej reguł i nie podporządkuje się im. To świat z pogranicza jawy i snu. Pionki oraz Gracz, którzy kontrolują jej każdy ruch i podstawiają pod nogi pułapki, to sceniczny pretekst do wskazania niebezpieczeństw, jakie mogą czyhać na dziecko w drodze do domu. Scenariusz przenosi realne, z życia wzięte zagrożenia, w surrealistyczny świat gry, i ma skłonić widza do zadania sobie kluczowych pytań dotyczących bezpieczeństwa.

Umieszczenie akcji wewnątrz tajemniczej gry, spersonifikowanie jej, ożywienie Pionków i przeszkody czyhające na bohaterkę próbującą wrócić do domu, stwarzają realizatorom duże możliwości inscenizacyjne, dają szanse na efektowne, a wcale nie drogie rozwiązania scenograficzne i plastyczne. Jednak największą zaletą scenariusza jest wpisana weń interaktywność – wspólna zabawa z dziećmi – żywiołowa, radosna i pożyteczna.

Scenariusz do spektaklu powstał na zamówienie Teatru Maska oraz Wojewody Podkarpackiego z myślą o stworzeniu spektaklu, który byłby dopełnieniem edukacji o bezpieczeństwie w mieście – dla dzieci klas pierwszych szkoły podstawowej.

Scenariusz powstał z inspiracji mitycznym potopem jako pretekst do rozmowy z bardzo małymi dziećmi o zwierzętach. Fabuła jest nieskomplikowana - spada ulewny deszcz, który zdaje się nie mieć końca, a więc Noe i jego żona Namma wpadają na pomysł zbudowania statku, który pomieściłby wiele zwierząt oraz ich samych. Wśród aury deszczu, stworzonej wraz z widzami, Namma robi na drutach ciepłe czapki, rękawice, a z nich, dzięki formie teatru w teatrze, razem z Noem stwarzają postaci zwierząt. Wspólna zabawa w nazywanie zwierząt z widzami, powtarzanie dźwięków, które wydają, czy tworzenie aury deszczowej to niektóre z interakcji zapisanych w scenariuszu.