Macmillan, Duncan

Świat rozłazi się w szwach, kruszeją mury dzielące rzeczywistość od halucynacji. Pobyt w ośrodku leczenia uzależnień jawi się jako jeden z kręgów piekielnych, ale reszta świata wcale nie maluje się w korzystniejszych barwach...

Emmę, która zmaga się z samonakręcającą się spiralą uzależnienia, poznajemy jako aktorkę wcielającą się w Czechowowską Ninę Zarieczną. Profesja protagonistki jest nie bez znaczenia. W końcu każda z uzależnionych osób odgrywa przed innymi rolę opartą na samousprawiedliwieniu i racjonalizowaniu swoich zachowań. Emma zmienia tożsamości jak kolejne powłoki, konsekwentnie odmawia dopasowania się do świata. Na spotkaniach grupy terapeutycznej kobieta przedstawia coraz to nowe wersje swojego życia. Dezintegracja umysłu Emmy, stymulowana przez substancje psychoaktywne, znajduje przełożenie również na strukturę samej sztuki – koherentna mowa rozpada się na coraz to mniejsze atomy, zmienia się oświetlenie, w planie rzeczywistym pojawiają się wyimaginowane osoby. Duncan Macmillan odnajduje harmonię w chaosie – świat sztuki współgra z mentalnym stanem bohaterki, mieszają się w nim wymiary czasowe i przestrzenne.

Kreacja głównej postaci stwarza wiele możliwości interpretacji; Emma jawi się zarówno jako zręczna manipulantka, jak i obrończyni godności osobistej, piekielnie inteligentna cyniczka czy wieczna dziewczynka automatycznie odrzucająca wszelkie autorytety – jej osobowość jest bowiem konglomeratem najróżniejszych cech. Czy Emma to współczesna romantyczka uciekająca w świat iluzji i egzorcyzmowanie własnych demonów? A może jej zachowanie to krytyka systemu, który wypluwa wybitne, choć bezradne jednostki na śmietnik historii?

• Uhonorowana wieloma laurami sztuka oraz jej londyńska realizacja zbiera entuzjastyczne recenzje. Denise Gough, wcielająca się w rolę Emmy, została uznana przez krytyków za objawienie (obecnie wciela się w rolę Harper Pitt w Aniołach w Ameryce). To prawdziwe wyzwanie i probierz możliwości dla młodej aktorki.

KRYTYCY O SZTUCE I LONDYŃSKIM SPEKTAKLU:

• „Spektakularny debiut Denise Gough... Jak zawsze pomysłowa reżyseria Jeremy’ego Harrina... Gabinet osobliwości scenografki Bunny Christie... Trzymająca w napięciu, niepokojąca sztuka Duncana Macmillana szarpie najczulsze struny duszy”.

- „The New York Times” – wybór krytyków!

• „Tak, to naprawdę świetna rzecz. Od czasu wrześniowej premiery w National Theatre, Ludzie, miejsca i rzeczy stały się swojego rodzaju teatralnym pogromcą, zgarniając wszystkie nominacje do nagród i fantastyczne recenzje. W takich momentach zawsze istnieje niebezpieczeństwo, że wygórowane oczekiwania miną się z rzeczywistością. Ale tak się nie dzieje, jeśli już, to na odwrót – spektakl przechodzi wszelkie oczekiwania”.

- „The Stage”

• „Można zaszufladkować sztukę Macmillana jako rzecz o uzależnieniu i powrocie do zdrowia, ale Ludzie, miejsca i rzeczy zawierają w sobie więcej sensów. To dramat o traumie i rzeczach, które prowadzą ludzi do autodestrukcji; o rolach, jakie odgrywają ludzie w życiu codziennym; o sposobach radzenia sobie w świecie, w którym trudno żyć; o uzdrawianiu i byciu uzdrawianym”.

- „The Stage”

W czasach globalnego niepokoju, terroryzmu i napiętych stosunków politycznych, młoda para stojąc w kolejce w Ikei podejmuje decyzję, że postarają się o dziecko. Nie wychodzą z tym po co przyszli, ale za to zaopatrzyli się w cały zestaw dylematów. Mają świadomość, że czas brutalnie ucieka. Ale czy moralne jest wydanie na świat człowieka, który będzie produkował dziesięć tysięcy ton dwutlenku węgla, jeśli naprawdę zależy ci na losie ziemi? To waga całej wieży Eiffla! Para chce mieć dziecko z właściwych powodów. Tylko czym są właściwe powody? Czy decyzja o rodzicielstwie jest zawsze tragiczna w skutkach? Ciągle towarzyszący im niepokój i katastroficzne wizje. Czują strach przed końcem znanego im życia. Co zniszczą jako pierwsze – planetę czy związek?

Płuca to historia obawy o rozpad znanego nam świata. O pokoleniu, którym kieruje niepewność, wątpliwości i stres. A przede wszystkim o miłości – niedoskonałej, trudnej, ale prawdziwej. Takiej, od której brakuje tchu.

Jest rok ok. 2100. Grupa czytelników spotyka się, aby rozmawiać na temat książki – dziennika, niejakiego Winstona Smitha, spisanego ok. 1984 roku. Niewiele już wiadomo o tamtych czasach.  Nie funkcjonuje już Newspeak, którym posługiwano się w czasach opisywanych przez Smitha, nie ma też żadnych dowodów na to, że autor istniał naprawdę.

Tymczasem cofamy się do 1984 roku. Winston Smith, pracownik wydziału zajmującego się usuwaniem wszelkich śladów po zdepersonizowanych osobach, pewnego popołudnia w zapomnianym antykwariacie kupuje zeszyt, w którym zaczyna pisać dziennik. Opisuje codzienne zmagania z biedą, wszechobecnym Myślonadzorem i strachem przed Wielkim Bratem.  Pewnego dnia zakochuje się w Julii, koleżance z pracy. Potajemnie zaczynają spotykać się w wynajętym u antykwariusza pokoju. W obojgu rodzi się myśl o buncie. Zaczynają szukać sprzymierzeńców, co wiedzie ich wprost do pokoju 101 – miejsca tortur. Wielki Brat i jego Partia znów odnoszą sukces.

Grupa czytelników traktuje dokument Smitha jako tekst archiwalny, świadectwo dawno minionej epoki. Tylko jedna osoba z grupy, Matka, ośmiela się głośno zadać pytanie: skoro nie wiemy na pewno, czy istniał Winston Smith, to skąd możemy mieć pewność, że Partia i Wielki Brat na pewno przestali istnieć?

Prapremiera sztuki odbyła się w Londynie w lutym 2014 w Almeida Theater. Sztuka odniosła tak ogromny sukces, że latem 2015 roku ją wznowiono. W realizacji wykorzystano nowoczesne technologie.

Robert Icke, w latach 2003-2007 dyrektor artystyczny Arden Theatre Company w Stockton on-Tees, a w latach 2005-08 również Swan Theatre Company w Cambridge, otrzymał nagrodę Susie Gautier-Smith za wkład w rozwój teatru.

Duncan Macmillan to wielokrotnie nagradzany dramatopisarz i reżyser. Jego sztuka Lungs, wystawiona w Studio Theatre, Washington DC, była nominowana do nagrody Hellen Hayes dla najlepszej sztuki roku.