język polskijęzyk angielski

Stephens, Simon

Stephens, Simon

Ur. 1971 jeden z najlepszych współczesnych dramatopisarzy brytyjskich, autor ok. dwudziestu sztuk, m.in. Christmas, Country Music, Harper Reagan, Motortown; dramatopisarz-rezydent w National Theatre w Londynie. Jego sztuki wystawiały m.in. The Traverse (Pornografia), The Royal Exchange (Punk Rock), the National Theatre (Harper Regan). Zdobywca Nagrody Oliviera za najlepsza nową sztukę (On the shore of the wild world). W roku 2015 za adaptację powieści Marka Haddona Dziwny przypadek psa nocną porą autor zdobył Tony Award w pięciu kategoriach, m.in. za najlepszą sztukę. W Polsce jego sztuki wystawiała Grażyna Kania (Motortown w Teatrze Polskim w Bydgoszczy i Pornografię w Teatrze Dramatycznym w Warszawie).  Prapremiera światowa sztuki Dziwny przypadek psa nocną porą (The Curious Incident Of The Dog In The Night-Time) odbyła się na scenie Cottesloe w National Theatre w Londynie 24 lipca 2012 roku. Polska prapremiera odbyła się 10 lipca 2015 w Teatrze Dramatycznym w Warszawie.

Maria

Tytuł oryginalny
Maria
Tłumacz
Rozhin, Klaudyna
Gatunek sztuki
Dramat
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn
Szczegóły obsady
sztuka wieloobsadowa; obsadę można zredukować (spektakl Teatru Nowego w Poznaniu jest grany w obsadzie 3K, 3M)
Prapremiera polska
12.03.2021, Teatr Nowy w Poznaniu, reż. André Hübner-Ochodlo

W życiu osiemnastoletniej Marii zwanej Rią nie ma nic stałego, ale azymut wyznaczają narodziny córki i śmierć babci, jedynej bliskiej osoby. Ria nie zna ojca swojego dziecka i jest w trudnej sytuacji życiowej, może liczyć tylko na siebie. Sprawia wrażenie niesionej przez życie i pozbawionej zasad oraz własnych poglądów, ale marzy o zatrudnieniu się na kutrze (na tzw. męskim stanowisku). Zamiast tego zatrudnia się jednak „na kamerkachˮ, gdzie proponuje swoim klientom rozmowę, choćby o błahostkach, nie wirtualny seks. Intymność okazuje się towarem deficytowym. To obcy ludzie po drugiej stronie ekranu pomagają Rii odnaleźć brata, który opuścił rodzinę kilka lat temu. Ich spotkanie rozczarowuje, w obojgu pulsuje poczucie krzywdy. Być może pewnych rowów nie da się już zasypać.

Dramat Stephensa można odczytać jako studium samotności kobiety wkraczającej w kolejną dekadę XXI w. Tytułową bohaterkę konstruuje w oparciu o dysonans − przez swoją gadatliwość, impulsywność i niefrasobliwość Ria nie wydaje się osobą zbyt lotną czy skłonną do refleksji, i tak postrzega ją wielu ludzi, jest to jednak zwodnicze wrażenie. W sytuacjach granicznych potrafi kierować się niezawodnym instynktem życia i wolą przetrwania, przede wszystkim dla córki, która będzie dorastać w niełatwym, mocno zmaskulinizowanym portowym środowisku. Usposobienie Rii lokuje ją między biblijną Maryją a Marią Magdaleną. To wspaniała, niejednoznaczna rola dla młodej aktorki, dla której może okazać się ona przełomowa. Również postać odchodzącej (ale potrafiącej np. cieszyć się wspomnieniami erotycznych przygód) babci jest ciekawym materiałem do interpretacji. Relacja obu kobiet buduje pierwszy plan dramaturgiczny. Na drugim są mężczyźni − albo wycofani, albo, tak jak grupa lokalnych dokerów, wyjątkowo opresyjni i samczy. Te i inne antynomie znajdują swoje odzwierciedlenie na poziomie języka, w którym dosadność i szorstkość splata się ze szczególnym rodzajem liryzmu.

A dla tych z was, którzy lubią się dodatkowo zainspirować muzą, mam songa, który trafia w punkt: Maria Kazika.

 

Dziwny przypadek psa nocną porą

Tytuł oryginalny
The Curious Incident Of The Dog In The Night-Time
Tłumacz
Plisz-Góral, Bogusława
Gatunek sztuki
Dramat
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn

Kiedy już wydawało się, że przebojem londyńskiej sceny latem 2012 roku będą Słoneczni chłopcy z Dannym DeVito i Richardem Griffithem w Teatrze Savoy, w National Theatre odbyła się premiera sztuki według skromnej powieści Marka Haddona o autystycznym piętnastolatku – geniuszu matematycznym, który postanawia, wzorem swojego ulubionego bohatera – Sherlocka Holmesa – rozwiązać zagadkę śmierci Wellingtona, ukochanego psa sąsiadki. Do szukania sprawcy zniechęca chłopca ojciec, ale nauczycielka – Siobhan – radzi mu, aby napisał o swoim śledztwie powieść. I tak zaczyna się wielka odyseja małego Christophera, który, zmuszony do bolesnej walki z własnymi ograniczeniami, z niechętnym środowiskiem, z policją, a nawet z własnym ojcem, nie tylko rozwikła dziwny przypadek psa, ale również dotrze do sedna rodzinnej tragedii i odnajdzie „zmarłą" matkę. Będzie to początek sukcesów w dążeniu do realizacji marzeń trudno dostępnych dla ludzi z ograniczeniami.

Simon Stephens rozpisał powieść Marka Haddona jak symfonię, w której poszczególne dźwięki są idealnie zgrane ze sobą. Prapremiera sztuki odbyła się na scenie Cottesloe w National Theatre w Londynie 24 lipca 2012 roku.

Sztuka zdobyła Tony Award 2015 w pięciu kategoriach, m.in. za najlepszą sztukę.