język polskijęzyk angielski

Vilar, Esther

Argentyńska pisarka i lekarka. Autorka dzieł z pogranicza filozofii, socjologii i etyki oraz powieści i dramatów. Ważna i ceniona postać światowych dyskusji i polemik; swego czasu (1975) prasa hiszpańska wybrała ją, razem z Andriejem Sacharowem, osobowością roku. Urodziła się w Buenos Aires w rodzinie niemieckich emigrantów, gdzie ukończyła medycynę na tamtejszym Uniwersytecie. Następnie otrzymała stypendium DAAD, dzięki któremu studiowała medycynę na Uniwersytecie w Monachium i socjologię w Wilhelmhaven; pracowała też jako asystentka lekarza w bawarskim szpitalu.
Mieszkała w Szwajcarii, południowej Francji, w Londynie, obecnie w Barcelonie i Dublinie. Zawsze jednak pisała i pisze po niemiecku. Zasłynęła najpierw esejami i polemikami: HEIRATEN IST UNMORALISCH, ("małżeństwo jest niemoralne"), DER DRESSIERTE MAN, ("Tresowany mężczyzna, gdzie wystąpiła przeciwko koncepcjom ruchu Women's Liberation, proponując zupełnie inny kierunek realizacji ideałów feministycznych. Spotkało się to ze sprzeciwem wielu feministek. Monachijskie dziennikarki-feministki odpowiedziały jej publikacją "Tresowana kobieta").

W roku 1980 wydała prowokacyjną książkę DAS ALTER IST SCHÖN (Starość jest piękna, polecamy sztukę na motywach),w której zaatakowała nadmierne promowanie młodości i jej kult wszechobecny w kulturze Zachodu. Podobnie wojowniczy charakter mają prace: Oszałamiający blask głupoty, Małżeństwo jest niemoralne, Katoliczki wszystkich krajów łączcie się. Są one, jak zawsze u tej pisarki, błyskotliwe, odkrywcze i zaskakujące.

W roku 1982 światową sensację i burzliwe dyskusje wywołała Amerykańska Papieżyca - dzieło o roli kobiety w Kościele katolickim. Jako sztuka teatralna tekst miał premierę w 1984 roku w Zurychu. Autorka przenosi nas w rok 2014, gdy papieżem zostaje Joanna II. Nowa papieżyca zastaje swój kościół w stanie ruiny moralnej i materialnej. W dramatycznym przemówieniu radiowym transmitowanym na cały świat podejmuje problem odrzucenia osobistej odpowiedzialności i strachu przed wolnością oraz konsekwencjami płynącymi z takiej postawy. Polska prapremiera sztuki odbyła się w Teatrze Studio w Warszawie w tłumaczeniu Karoliny Bikont, w roli Papieżycy - Joanna Trzepiecińska-Anderman - czerwiec 2000.

Esther Vilar ma w swoim dorobku także powieści, m.in. wydaną w Polsce Matematykę miłości oraz Na dziewczęcej skórze (Rositas Haut). Jest również autorką bardzo wielu sztuk teatralnych. Wielkim zainteresowaniem cieszył się wystawiony w Londynie w 1999 roku jej dramat pt: Speer; przedstawienie reżyserował Klaus Maria Brandauer. Spektakl zaszczyciła swoją obecnością królowa angielska Elżbieta II. Jedną z ostatnich sztuk Esther Vilar jest Podróż Lady Astor, w której jako postaci dramatu występują Stalin i Bernard Shaw. Spotkanie tych dwóch osób posłużyło autorce do negatywnej oceny postawy intelektualistów z Zachodu, pełnych wówczas bezkrytycznego zachwytu dla budowy komunizmu w ZSRR.
Zrealizowana w Teatrze Nowym w Łodzi w marcu 2000 sztuka Królowa i Szekspir zdobyła nagrodę na festiwalu w Kaliszu. Ponadto wystawiona w Teatrze na Woli w Warszawie, w roli Elżbiety I - Nina Andrycz, w Teatrze im. C.K Norwida w Jeleniej Górze, w roli Elżbiety I - Irmina Babińska oraz w Teatrze Scena Stu w Krakowie, w roli Elżbiety I - Iwona Bielska. S
ztuki: Zazdrość, Królowa i SzekspirTancerz TangaUśmiech BarrakudyPapieżyca (monodram)Matematyka miłości (monodram), PenelopaZemsta Izoldy, SpeerMoskito, Strategia motyli, Tenis (sztuka dla czterech mężczyzn), Anielska edukacja, Starość jest pięknaPaństwo Nobel