język polskijęzyk angielski

Pakuła, Mateusz

Ur. 1983 pisarz (prozaik, dramatopisarz), dramaturg, adaptator, reżyser teatralny i radiowy, od dziesięciu lat prowadzi warsztaty i kursy dramatopisarskie. Absolwent dramaturgii na Wydziale Reżyserii Dramatu w PWST w Krakowie. Studiował polonistykę (specjalność wiedza o kulturze) na UJ oraz filozofię na UŁ. Jako prozaik zadebiutował książką Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję, która została uznana za jedną z najciekawszych książek 2021 roku, otrzymała Nagrodę Krakowa Miasta Literatury UNESCO, Pióro Roku Debiut literacki 2021 i ArtRage Award, nominowana do Odkryć Empiku, Nagrody Literackiej Gdynia i Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza (wyróżniona rezydencją w Vence), znalazła się także w finałowej piątce europejskiej nagrody Prix Grand Continent.

Spektakl na podstawie Jak nie zabiłem…, w jego adaptacji i reżyserii, otrzymał:

  • Grand Prix 29. Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej (dla wszystkich twórców i wykonawców spektaklu)

  • Grand Prix XXII Ogólnopolskiego Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość Przedstawiona” w Zabrzu

oraz

Nagrodę Publiczności - najlepszy spektakl w plebiscycie

Nagrodę Jury Młodych

  • Grand Prix 32. Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego „Bez Granic” w Cieszynie

  • Nagrodę Specjalną 63. Kaliskich Spotkań Teatralnych (dla zespołu aktorskiego w składzie Andrzej Plata, Wojciech Niemczyk, Jan Jurkowski, Szymon Mysłakowski i Marcin Pakuła)

oraz

  • Nagrodę Publiczności - najlepszy spektakl Festiwalu

  • Nagrodę Dziennikarzy dla Andrzeja Platy

  • Nagrodę za najlepszy spektakl 31. Plebiscytu Publiczności o “Dziką Różę”

oraz

  • Nagrodę Dziennikarzy dla najlepszego aktora - Andrzeja Platy

  • Nagrodę Stowarzyszenia im. Jana Karskiego "Sztuka i współczucie" dla Mateusza Pakuły

Inne nagrody:

  • Laureat Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej (7. Konkurs o Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną – za tekst Smutki tropików) oraz pięciokrotny finalista tego Konkursu. 

 

Wielokrotny finalista Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej i trzykrotny laureat:

  • 29. edycji Konkursu (Grand Prix, nagroda za tekst)

  • 19. edycji tego Konkursu (wyróżnienie indywidualne za tekst Mój niepokój ma przy sobie broń

  • oraz 27. edycji tego Konkursu (nagroda indywidualna za tekst Stanisław Lem vs Philip K. Dick oraz zespołowa za realizację – reżyseria, scenografia, światło, muzyka – spektaklu na podstawie tego tekstu)

  • Laureat Nagrody Specjalnej miesięcznika Teatr (nagroda zespołowa dla realizatorów) – za spektakl Wieloryb the Globe – „o unikatowej wartości artystycznej i humanistycznej”

  • Laureat nagrody Don Kichot za debiut reżyserski w Teatrze Polskiego Radia

  • Finalista „Talentów Trójki” 2013

  • Nominowany do nagrody TVP Kultura „Gwarancje Kultury” za najbardziej obiecujący debiut 2010 roku (za zbiór Biały Dmuchawiec. Pięć sztuk teatralnych)

  • Stypendysta Ministra Kultury (Stypendium "Młoda Polska" 2014) oraz Miasta Krakowa (Stypendium Artystyczne 2010 i 2023 w kategorii literatura)

     

Publikacje:

Poza Jak nie zabiłem… wydał sześć książek z dramatami: zbiór Chaos pierwszego poziomu (2020), Wieloryb The Globe (2016), zbiór Panoptikos (2015), dyptyk Na końcu łańcucha (2012) ), Kowboj Parówka i trzy inne sztuki (2012) oraz Biały Dmuchawiec. Pięć sztuk teatralnych (2010). Ponadto jego sztuki są regularnie publikowane w miesięczniku Dialog. Tłumaczono je na angielski, niemiecki, czeski, hiszpański, węgierski i ukraiński. Sztuka Smutki tropików znalazła się w 2015 roku w niemieckojęzycznej antologii polskich sztuk współczesnych "...anfangen zu erzählen". Neues Polnisches Theater. Eine Auswahl.

Ważniejsze realizacje teatralne:

  • Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję (prapremiera – Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie / Teatr Żeromskiego w Kielcach, reż. M. Pakuła, 2023)

  • Duchy Conan Doyle’a (prapremiera – Teatr Powszechny w Radomiu, reż. P. Świątek, 2022)

  • Lem vs P. K. Dick (prapremiera – Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie, reż. M. Pakuła, 2020)

  • Chaos pierwszego poziomu (prapremiera – Narodowy Stary Teatr im. H. Modrzejewskiej w Krakowie, reż. M. Pakuła, 2020)

  • Pluton p-brane (prapremiera – Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie, reż. M. Pakuła, 2018)

  • W ogień! (prapremiera na Festiwalu Genius Loci w Zakopanem i w Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie, reż. W. Klemm, 2018)

  • Wieloryb the Globe (prapremiera – Międzynarodowy Festiwal Boska Komedia / Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie / Teatr Stary w Lublinie, reż. E. Rysova, 2016-2017)

  • Kowboj Parówka (prapremiera – Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie, reż. W. Loga-Skarczewski, 2016; kolejne realizacje: słuchowisko – Teatr Polskiego Radia, reż. M. Pakuła, 2017)

  • Lordy: Lord Kantor / Lord Milord / Lord Herling (prapremiera – Teatr Żeromskiego w Kielcach, reż. E. Rysová / M. Pakuła, 2015)

  • Lord Bemol (prapremierowy koncert – Międzynarodowy Festiwal Boska Komedia, muzyka: Z. Skolias i A. Skolias)

  • Lord Kantor (słuchowisko Radia Kraków – prapremiera: otwarcie nowej Cricoteki, reż. M. Pakuła, 2014)

  • Twardy gnat, martwy świat (prapremiera – Teatr Żeromskiego w Kielcach, reż. E. Rysová, 2014)

  • Jungle people (prapremiera - PWSFTviT w Łodzi, reż. P. Świątek, 2014; kolejne realizacje: Teatr Polskiego Radia, reż. M. Pakuła, 2018; Teatr Animacji w Poznaniu, reż. M. Pakuła, 2019)

  • Smutki tropików (prapremiera – Międzynarodowy Festiwal Boska Komedia / Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie, reż. P. Świątek, 2013; kolejne realizacje: Teatr Rozbrak w Bytomiu, reż. K. Kostrzewa, 2016, Teatr Polski we Wrocławiu, reż. K. Łęcka, 2019)

  • Mój niepokój ma przy sobie broń (prapremiera - Teatr Żeromskiego w Kielcach, reż. J. Mark, 2013; kolejne realizacje: AT wydział w Białymstoku, reż. A. Biziuk, 2015, AST w Krakowie, reż. W. Loga-Skarczewski, 2018)

  • Na końcu łańcucha (prapremiera – Teatr Osterwy w Lublinie, reż E. Rysová, 2012)

  • Źle ma się kraj (prapremiera – Teatr Polski w Bydgoszczy, reż. W. Szczawińska, 2012)

  • Wejście Smoka. Trailer (prapremiera - Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie, reż. B. Szydłowski, 2011, kolejne realizacje: Czytelnia Dramatu ACK UMCS, reż. D. Adamczyk, 2012)

  • Miki mister DJ (prapremiera – Teatr Miejski w Gdyni, reż. A. Olsten, 2012, Teatr Miejski w Gorzowie Wielkopolskim, reż. J. Peszek, 2012; słuchowisko - Český rozhlas Vltava, reż. T. Soldán, tłum. E. Rysová, 2014)

Jako dramaturg i autor adaptacji współtworzył m.in. spektakle: 

  • Śnieg wg Orhana Pamuka (Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie, reż. B. Szydłowski, 2021)

  • Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną wg Doroty Masłowskiej (Teatr im. J. Słowackiego w Krakowie, reż. P. Świątek, 2019)

  • Konformista 2029 wg Alberto Moravii (Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie, reż. B. Szydłowski, 2018)

  • Rękopis znaleziony w Saragossie wg Jana Potockiego (Teatr Kochanowskiego w Opolu, reż. P. Świątek, 2014)

  • Paw królowej wg Doroty Masłowskiej (Stary Teatr w Krakowie, reż. P. Świątek, 2012)