Nowe sztuki, nowi autorzy

Tragiczna agonia niebieskiego ptaka

Zúñiga M., Carla

Nina to czterdziestoletnia kobieta, która mieszka ze swoją sześćdziesięcioletnią matką, Emą. Pewnego dnia wraca do domu wcześniej niż zwykle. Jak się okazuje, została zwolniona z pracy. Kobieta pod wpływem puszczonej w radiu, ulubionej piosenki swojej zmarłej przedwcześnie córki Pauli, o ptakach uwięzionych w klatce, rozpłakała się i zsikała na oczach wszystkich klientów supermarketu, w którym pracowała. A jakby tego było jeszcze mało, następnie rozebrała się do naga i uderzyła swojego szefa.

Cerber z Beaubourg

Słobodzianek, Tadeusz

W 1985 roku do Centrum Beaubourg im. Georgesa Pompidou w Paryżu przyjeżdża na otwarcie swojej wystawy Artysta, w którym bez problemu każdy rozpozna postać Tadeusza Kantora. Przekonany o swojej sławie i wielkości bohater Cerbera z Beaubourg przybywa na wernisaż, nie przejmując się takimi drobiazgami jak identyfikator. Napotyka jednak przy wejściu przeszkodę w osobie Portiera, który owego przekonania ani trochę nie podziela i bez identyfikatora nikogo na wystawę nie wpuści.

Vinterberg, Thomas

Thomas Vinterberg, fot & copyright Anders Overgaard

Jeden z największych, najbardziej utytułowanych i cieszących się międzynarodowym uznaniem duńskich reżyserów. Niedawno Vinterberg otrzymał jako pierwszy w historii Duńczyk nominację do nagrody Oscara w kategorii Najlepszy reżyser za film Na rauszu. Vinterberg zdobył za ten kinowy hit Oscara, nagrodę BAFTA, Césara oraz 4 Europejskie Nagrody Filmowe.

Quodlibet

Handke, Peter

Kurtyna unosi się, po czym na pustą scenę wchodzi grupa postaci, które Peter Handke nazywa figurami teatru świata. Pośród nich jest: generał, biskup, rektor, rycerz maltański, członek korporacji studenckiej, gangster z Chicago, polityk z dwoma uzbrojonymi ochroniarzami, para tancerzy turniejowych, dama w wieczorowej sukni oraz kobieta, prowadząca na smyczy pudla. Ta przedziwna i zaskakująca grupa charakterystycznych i ekscentrycznych osób zaludnia sztukę-eksperyment austriackiego autora.

Pułapka

Słobodzianek, Tadeusz

W środku lasu wpadają na siebie Kot i Pies. Odwieczni wrogowie zamiast rzucić się sobie do gardeł dzielą się pieśnią o swoich smutnych losach: Pies mimo wiernej służby przez całe życie został na starość wyrzucony przez swojego pana; Kot wprawdzie nie pracował tak pilnie, ale… prowadził się z godnością kotom właściwą, a której został pozbawiony przez pana podobnie jak Pies. Do chóru dołącza Świnia, która żyła sobie spokojnie nikomu nie wadząc, aż tu nagle przy Wielkanocy rzucono się na nią z morderczymi zamiarami - cudem uszła z życiem.

Helsinki

Słobodzianek, Tadeusz

W kajucie transatlantyku płynącego z Gdyni do tytułowych Helsinek na Światowy Festiwal Młodzieży zostają umieszczeni Jerzy Grotowski, Konrad Swinarski oraz młody student kinematografii. Dogląda ich Steward, z którym bezskutecznie próbuje flirtować Konrad. Już Swinarskiego chwiejne wejście na pokład sygnalizuje jego dalsze poczynania: słynny reżyser nie schodzi z pokładu nawet po dopłynięciu na miejsce, a jedyna trasa, jaka go interesuje, przebiega między koją a pokładowym barem „Piekło”.

Geniusz

Słobodzianek, Tadeusz

W Geniuszu schorowany Stanisławski udaje się na audiencję u Stalina w nadziei na uratowanie dręczonego represjami Meyerholda. Stanisławski podstępem i pochlebstwem skłania dyktatora do pójścia na układ: jeśli uda mu się nauczyć Stalina jak lepiej odgrywać rolę władcy, ten spełni jego trzy życzenia. I tak słynna metoda działań fizycznych zostaje wykorzystana w całkowicie pozaartystycznych celach, bo przecież, jak mówi jej twórca, „Rządzenie państwem może być sztuką. Także aktorską…”.

Powrót Orfeusza

Słobodzianek, Tadeusz

W Powrocie Orfeusza krakowska kawiarnia „U Dziennikarzy” służy za scenę fikcyjnych negocjacji Tadeusza Kantora, Jerzego Grotowskiego i Ludwika Flaszena, rozważających założenie teatru w Opolu (późniejszy Teatr 13 Rzędów). Kantor chwali się Grotowskiemu swoimi zagranicznymi sukcesami, odczytuje nawet skrzętnie przechowywany w portfelu wycinek z recenzji swojej wystawy. Rozmyślania o propozycji Ludwika przerywają tu dyskusje o historii i naturze teatru. Grotowski wychodzi przeprowadzić rozmowę w radiu, a przy stoliku zastępuje go Ludwik.

Sztuka intonacji

Słobodzianek, Tadeusz

Sztuka intonacji przedstawia historie dwóch podróży Jerzego Grotowskiego do Moskwy: pierwszą odbył jako student w 1956 r., drugą już jako światowej sławy reżyser w 1976. Podpisany jako „Uczeń” Grotowski przeprowadza dwie rozmowy z „Mistrzem”, w którym rozpoznać można postać Jurija Zawadskiego – rosyjskiego aktora i reżysera, którego polski twórca uważał za jednego ze swoich mistrzów. Zawadski opowiada Uczniowi, posiłkując się anegdotami, swoją drogę dochodzenia do istoty teatru: odkrytej wspólnie z Wachtangowem, tytułowej sztuki intonacji.

Malambo

Słobodzianek, Tadeusz

Po argentyńskiej prerii podróżują Pan Jezus na osiołku i Święty Piotr, z trudem dorównujący im tempa na piechotę. „Wierzchowiec” traci w drodze podkowę, wędrowcy udają się więc do starego Kowala imieniem Nędza (towarzyszy mu pies Bieda). Nie mają jednak czym zapłacić za usługę, dlatego Jezus oferuje rzemieślnikowi spełnienie trzech życzeń, które ten wbrew zaleceniom Piotra („Poproś o Niebo, kowalu!”) wykorzystuje do uzyskania magicznej mocy nad obiektami: siodłem, tabakierą oraz okolicznym drzewem.