język polskijęzyk angielski

Klucz

Tytuł oryginalny
A kulcs
Tłumacz
Jarmołowicz, Jolanta
Gatunek sztuki
Dramat
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn
Postacie
Starszy Brat po 40-tce, Młodszy Brat po 30-tce, Przyjaciółka po 20-tce, Chłopak - nastolatek, Żona po 40-tce, Matka po 60-tce, Ojciec po 70-tce, reszta postaci w nieokreślonym wieku
Miejsce akcji
mieszkanie
Prapremiera
2005 Katona József Színház (Teatr im. Józsefa Katony w Budapeszcie) reż. Tamás Ascher

Dwaj bracia, dwa sposoby na życie, splot braterskiej miłości i nienawiści. Niby przypadkiem spotykają się w kawiarni, pretekstem spotkania, a potem źródłem konfliktu jest klucz. Starszy brat elegancki, zamożny (biznesmen) chce pożyczyć klucz do mieszkania młodszego brata (pisarza współpracującego z prowincjonalnym teatrem), ponieważ planuje miłosne spotkanie z przyjaciółką (jak się potem okazuje - byłą miłością młodszego brata). Młodszy brat zapomina, kiedy miała nastąpić schadzka, i nieoczekiwanie zjawia sie w swoim mieszkaniu, ale w towarzystwie.

Dwie pierwsze sceny rozgrywają się w kawiarni, gdzie bracia prowadzą dowcipny, pełen wieoznacznych aluzji dialog, obrazujący różne odcienie łączących ich uczuć. Rozmawiają o kluczu, a naprawdę poznajemy dwie postawy i dwie odmienenne strategie życiowe. Trzecia scena (w mieszkaniu młodszego brata) to reakcja łańcuchowa wydarzeń i mozaika postaci. Po kolei pojawiają się osoby związane z braćmi i in flagranti przyłapują swoich partnerów, wpadka goni wpadkę. Nowa partnerka starszego brata to była miłość młodszego; młodszy brat, biseksualista, przychodzi z chłopakiem poderwanym w przejściu podziemnym, w którym żona starszego brata rozpoznanje swojego ucznia i kolegę swoich dzieci, dostawca pizzy okazuje się byłym chłopakiem kochanki starszego brata i znajomym chłopaka. Zjawiają się też rodzice, kompletnie oderwani od rzeczywistości, jakby z zaświatów: ojciec - wrak człowieka na przepustce ze szpitala, matka - mówiąca z obcym akcentem - z kurczakiem z grilla dla swoich synalków. Tak jak się pojawili, po kolei opuszczają mieszkanie. W rezultacie bracia zostają sami, wprawdzie z poczuciem fiaska i wstydu, ale... razem.

 

„Kroniką rodzinną jest też niewątpliwie Klucz, najnowsze dzie­ło Andrása Forgácha - pisarza, dramatopisarza, wszechstronne­go człowieka teatru. Miał szczęście, że jeden z najwybitniejszych reżyserów najlepszego teatru w Budapeszcie wystawił tę sztukę w doborowej obsadzie. Klucz koncentruje się na jeszcze bardziej konkretnych, niedostępnych aspektach bytu. Dramaty Forgácha prawie zawsze wprowadzają widza/czytelnika w świat osobistych grzechów, rozpatrują wewnętrzne problemy jednostki. Czasem dochodzi wręcz do całkowitego wykluczenia zewnętrznego świa­ta. W Kluczu w ciekawy sposób zostały wykorzystane techniki dramaturgiczne dramatu rodzinnego. Dwie początkowe sceny, pokazując potyczkę słowną dwóch braci, imitują atmosferę dra­matu konwersacyjnego, trzecia metodami dramatu komediowego wtajemnicza w chaos rodzinnych stosunków. Wspaniale uprosz­czone postaci, fajerwerki rodzinnych tajemnic, kłamstwa, bieda i niedoszła śmierć przyspieszają tempo akcji, ażeby zakończyć ją metafizyczną sceną z udziałem dwóch braci.”

Za: Z. Radnóti, Przełom

„Sztuka mówi o kryzysie wartości, ale ten wyświechtany temat potraktowany jest z pominięciem dydaktyki i dekonstrukcji. Osobiście. Subiektywnie.”

Tamás Koltai, Élet és Irodalom

 

Formularz zamówienia sztuki

Zamawiana sztuka: Klucz