język polskijęzyk angielski

Jest ciężko

Autor
Tytuł oryginalny
Nehéz
Tłumacz
Jarmołowicz, Jolanta
Gatunek sztuki
Dramat
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn

Pierwszą część utworu stanowi rozbudowany monolog mężczyzny; późniejszą część uzupełniają rozmowy z żoną oraz znajomymi z pracy, które są w istocie ewokacją wspomnień. Jest ciężko wybitnego prozaika, poety i dramatopisarza Jánosa Háya to zapis myśli osoby zmagającej się z depresją; istotne tło utworu stanowi rozwarstwienie społeczne dotyczące ludzi pochodzących z prowincji i wielkich ośrodków miejskich.

Początkowo z opowieści wyłania się obraz okupionego ciężką pracą, ale satysfakcjonującego awansu społecznego. Mężczyzna wyrywa się ze stagnacji rodzinnej wsi, trafia na uniwersytet ogrodniczy w Budapeszcie, po czym zostaje nauczycielem akademickim. Seria dojmujących retrospekcji, w których przewija się wspomnienie wypadku na rowerze z dzieciństwa, prowadzi do przytłaczającego finału – bohater coraz silniej uzależnia się od alkoholu, traci zatrudnienie na skutek redukcji etatów (decyzja ta zostaje podjęta przez jego przyjaciela, kierownika katedry), dowiaduje się o odejściu żony do innego mężczyzny. Ostatecznie złamany mężczyzna powraca na wieś („Jemu też było ciężko, że wrócił tam, dokąd nie chciał wracać” – powie jego matka). Jedyną pewną i bezpieczną perspektywą wydaje się już tylko śmierć.

„Dramat Háya to mówiące o porażce mobilności społecznej na Węgrzech, mocne w przekazie, silnie oddziałujące na odbiorcę dzieło, które dzięki mistrzowskiej trójce: pisarzowi, aktorowi (Zoltán Mucsi) i reżyserowi (László Bérczes) wystawiono w Budapeszcie już ponad sto razy” – pisze badaczka teatru, Zsuzsa Radnóti, we wstępie do antologii Wróg publiczny i inne dramaty węgierskie – „Głównego bohatera rujnują nie wstrząsy historyczne, lecz ich społeczne i gospodarcze następstwa, procesy, które są tylko konsekwencjami wielkich przemian”. Wykorzeniony, niemogący odnaleźć się w żadnym środowisku everyman rozpamiętujący rozpad życiowej stabilizacji to protagonista, który „ożyje” na każdym gruncie, w realiach każdego państwa dawnego bloku wschodniego.

Formularz zamówienia sztuki

Zamawiana sztuka: Jest ciężko