język polskijęzyk angielski

Gertruda czyli krzyk

Tłumacz
Maciąg, Rafał
Gatunek sztuki
Dramat
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn

Wariacje na temat Hamleta, tym razem jednak światło skierowane jest na Gertrudę. To ona jest główną bohaterką, to ona  jest sprężyną wszystkich krwawych wydarzeń, przedmiotem pożądania wszystkich mężczyzn od Klaudiusza po służącego Casdana. Wszyscy oni są opętani Gertrudą, zdolni do zrobienia dla niej każdej rzeczy. Hamlet gra tu jedynie rolę nieszkodliwego, gadatliwego, nielubianego i działającego wszystkim na nerwy wyrośniętego chłopca, który "chowa się w swym buncie jak w beciku". 
To Gertruda prowokuje Klaudiusza do zabicia męża, nad jego konającym ciałem uprawiają ekstatyczny seks. Jest w tym dzikość, zwierzęcość, przełamanie wszelkich tabu. "Wabi nas urwisko" - komentuje tę sytuację służący, Casdan. To niebezpieczne uczucie tęsknoty za "urwiskiem" i zbliżaniem się do niego jest dominujące w tekście Barkera. 
Hamlet jest tu właściwie pretekstem. Jest na tyle rozhamletyzowany, że nie stara się nawet szukać przyczyn i udowadniać matce zabójstwa. Jest przekonany, że stało się to za jej przyczyną. I nie zamierza niczego z tą wiedzą zrobić. 
Gertruda w interpretacji Howarda Barkera to silna, bezwzględną kobieta, która zawsze będzie wymykała się mężczyźnie dowolnie nim manipulując. Kobieta-żywioł. Przedmiotem manipulacji pozostaje zarówno Klaudiusz, który czasem musi skamleć o jej względy, Albert, książę Mecklenburgii, jak i beznadziejnie zakochany w swej pani Casdan.
Jej tytułowy krzyk "jest w stanie zabić Boga", jak twierdzi Klaudiusz. Podziwia go też Casdan mówiąc: "Jakże wspaniały jest ten twój krzyk … co może dać początek takiemu zawodzeniu umierający mąż piękny niecierpliwy kochanek". Klaudiusz  czeka na ten krzyk, tęskni za nim, ale od śmierci męża Gertruda go nie wydobywa. Kobieta wyznaje mu, że ten przeszywający krzyk oznacza zdradę. Okazuje się, że Gertruda jest w ciąży z Klaudiuszem, rodzi mu córeczkę. Przy niej rozgrywa się scena próby zabójstwa Hamleta przez sługę Casdana, która kończy się śmiercią służącego. Hamlet jednak nie uniknie śmierci, poniesie ją z rąk Klaudiusza. Gertruda mówi: "KLAUDIUSZU, TWOJA ŚMIERĆ JEST NASTĘPNA". Nie ma ucieczki. Jesteśmy w błędnym kole szaleństwa i zbrodni. Gertruda wychodzi za mąż za Alberta. Klaudiusz dusi ją i sam również ginie. 

Sztuka Howarda Barkera pokazuje tę stronę ludzkiej natury, o której wolelibyśmy nie wiedzieć. Brutalna, przesiąknięta zwierzęcą seksualnością, nieposkromioną żądzą i szaleństwem. Napisana jest charakterystycznym dla jego stylu oryginalnym językiem, który jest poetycki i brutalny zarazem. Bardzo mocny. Tłumaczenie Rafała Maciąga doskonale oddaje żywioł oryginału.

Joanna Olczakówna

Formularz zamówienia sztuki

Zamawiana sztuka: Gertruda czyli krzyk