Jelinek, Elfriede
Ur. w 1946 r. w Mürzzuschlag kontrowersyjna pisarka austriacka, autorka trzynastu powieści oraz ok. czterdziestu sztuk teatralnych, laureatka Literackiej Nagrody Nobla.
Od najmłodszych lat Jelinek uczyła się gry na fortepianie, ukończyła Konserwatorium w Wiedniu (dyplom w 1971 r.). Na Uniwersytecie w Wiedniu ukończyła historię sztuki. Zarówno muzyka, jak i sztuka miały wpływ na jej pisarstwo (podejście do języka jako do dzieła sztuki i zarazem kompozycji muzycznej). Głównymi tematami jej feministycznej, nierzadko skandalizującej prozy są kobieca seksualność i walka płci, aczkolwiek w ostatnich latach zajęła się głównie satyrycznym i demaskatorskim opisem współczesnych problemów społecznych, m.in. walką z przejawami faszyzmu i antysemityzmu. W jej sztukach często mamy do czynienia z „Textflächen”, tzw. płaszczyznami tekstu, które należy przetransponować na język teatru.
Otrzymała ponad trzydzieści nagród i wyróżnień (pierwszą nagrodę zdobyła już w roku 1969, wygrywając konkurs poetycki), w tym Nagrodę Nobla w roku 2004.
W roku 2011 przyznano jej Mülheimer Dramatikerpreis za Podróż zimową (Winterreise). W październiku 2013 otrzymała Nagrodę im. J. N. Nestroya (Nestroy-Autorenpreis – rozdanie 4 listopada w Wiedniu) za sztukę Cienie. Eurydyka mówi: (Schatten (Eurydike sagt); z uzasadnienia jury: „Radykalna wiwisekcja oraz imponująca lekkość tworzą zaczepny, chwilami dowcipny ton narracji, który jednak rzecz jasna nie zapowiada niczego przyjemnego. To jest właśnie wielka sztuka tej autorki: odsłanianie tragizmu metodami satyry. (...) Jelinek daje teatrowi to, czego teatr pilnie potrzebuje: język najwyższej próby oraz możliwość poszukiwania formy." (Margarete Affenzeller)