język polskijęzyk angielski

Hrabia Öderland

Autor
Tytuł oryginalny
Graf Öderland
Tłumacz
Kaduczak, Jacek
Gatunek sztuki
Dramat
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn
Szczegóły
Ballada kryminalna w dwunastu obrazach
Szczegóły obsady
+ statyści

Pewien niczym nie wyróżniający się urzędnik bankowy którejś niedzieli, wracając z kina, wstąpił do banku, żeby skorzystać z toalety. Ta potrzeba zdziwiła i jego samego, i portiera, który go wpuścił do budynku. Wychodząc, urzędnik – bez żadnego specjalnego powodu – zamordował portiera siekierą. Ta pozbawiona logiki, niemożliwa do osądzenia zbrodnia, podważa wszelki istniejący porządek i zmusza bohaterów do postawienia sobie pytania o to, ile wart jest człowiek i jakie jest jego miejsce w społeczeństwie. Prokurator, który prowadzi sprawę przeciwko mordercy, trochę mu zazdrości owego napadu szaleństwa. Sam za wszelką cenę pragnie się wyrwać z jarzma egzystencji mieszczańskiej, a pewna mała wróżka pomaga mu spełnić to marzenie. Odtąd Prokurator jako Hrabia Öderland dąży do wolności, mordując przy tym siekierą każdego, kto stanie mu na drodze. Porywa za sobą zafascynowane tłumy, które pod jego przewodnictwem rozpoczynają rebelię przeciwko władzy i porządkowi. Całe miasto chodzi z siekierami za pazuchą nie ze strachu czy dla ewentualnego odwetu, ale by manifestować swój bunt przeciwko światu, w którym nikt nie może robić tego, co chce, ani być tym, kim chce. Frisch jak mantrę powtarza tu słowo „obowiązek”, które - ciągle przywoływane i odmieniane przez wszystkie przypadki – wydaje się być przypieczętowaniem losu. Ten obowiązek jest wartością i fundamentem dla prawidłowego funkcjonowania porządku społecznego. Jednak w przypadku Prokuratora wywalczona siekierą wolność jest tylko chwilowa, ponieważ dokonując politycznego przewrotu, po raz kolejny pozwala się on spętać okowami władzy i odpowiedzialności. A zatem tęsknota za innym życiem jest tylko utopią. Po pierwsze dlatego, że uwolnienie się od konwencji, norm, społecznych przykazów i oczekiwań, które ukształtowały człowieka, skazuje go na głęboki konflikt z otoczeniem; po drugie, ponieważ żadne życie nigdy nie będzie w pełni satysfakcjonujące.

Utwór ten ma formę luźnych scen, niczym krótkich przypowieści umoralniających, opowiadanych na dwóch płaszczyznach: realnej i baśniowej, których spoiwem są przygody Prokuratora-Hrabiego – człowieka rozdartego między głęboko wpojoną potrzebą podlegania określonemu porządkowi a pożądaniem wolności.

Sztuka ukazała się w I tomie Dramatów zebranych Maxa Frischa, ADiT, Warszawa 2016

Formularz zamówienia sztuki

Zamawiana sztuka: Hrabia Öderland