2

Banalna historia Jarosława Jakubowskiego to opowieść o rozpadającym się małżeństwie, które wyrusza w rozstrzygającą podróż „być albo nie być” samochodem po Europie. Nie wiadomo, dokąd ani którędy jadą, wiadomo, że kierują się w stronę „ich wyspy”. Co prawda nigdy dotąd na niej nie byli, ale kto wie, może mogłaby stać się „ich”? Bohaterowie są bezimienni. Autor oznacza ich tylko kolejnymi literami alfabetu: A i B. Mężczyzna (A) jest zagubionym w życiu alkoholikiem, mierzącym się również z nawracającą impotencją. Jego życie zostało zdominowane przez natarczywe myśli o kolejnych butelkach wódki i czasie spędzonym między lodówką a kiblem. W efekcie zarówno jego żona (B), jak i ich dzieci zostały zepchnięte na dalszy plan. Podczas gdy A oddawał się swojemu nałogowi, B zaczęła szukać zwykłej ludzkiej bliskości i życiowego spełnienia gdzie indziej. Najpierw może trochę z nudów zaczęła regularnie (tylko) pisać z C, bardzo szybko jednak ich tekstowe konwersacje przerodziły się w zdecydowanie coś więcej. Choć B nigdy nie przyznała się swojemu mężowi do romansu, to A absolutnie zdaje sobie z niego sprawę i na swój sposób go przeżywa – oddając się masturbacji do wyobrażonych przez niego erotycznych zbliżeń jego żony z tajemniczym i nieobecnym w dramacie C. Jest to jedyna forma seksualnej przyjemności, jaka jest w stanie przynieść ulgę oraz satysfakcję zdradzonemu i pogrążonemu w nałogu mężczyźnie.

Metafizyczno-poetycka sztuka Jarosława Jakubowskiego, która w 2021 roku znalazła się w finale Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej, opowiada historię pozornie dobrze znaną i „banalną”. Odzierając ją jednak z realistycznych elementów – takich jak imiona czy nazwy miejsc – autor tworzy z niej swego rodzaju parabolę. Uniwersalną opowieść o ludziach, którzy kiedyś związali się „na zawsze”, a teraz po latach zastanawiają się „czy to już koniec”? Jarosław Jakubowski nie sili się jednak na jednoznaczną odpowiedź na to pytanie. Widzi różne ścieżki, którymi mogłyby się potoczyć dalsze losy A i B. W swojej sztuce pozostawia więc otwarte zakończenie. W warstwie literackiej utwór jest poniekąd inspirowany Krótkimi wywiadami z paskudnymi ludźmi Davida Fostera Wallace’a, a także Procesem Franza Kafki.

Co wyniknęłoby ze spotkania dwóch słynnych pisarzy science-fiction – Stanisława Lema i Philipa K. Dicka? Co, gdyby polski wizjoner-racjonalista połączył siły z szaleńczą energią amerykańskiego autora? Wszystko zaczyna się od historii konfliktu wokół polskiego wydania Ubika Philipa K. Dicka w tłumaczeniu Lema. Polski autor nie mógł przekazać amerykańskiemu pisarzowi należnego mu wynagrodzenia inaczej niż w złotówkach, a te były przecież w Stanach Zjednoczonych bezwartościowe... W absurdalnej i zabawnej telefonicznej rozmowie Lem proponuje Dickowi przyjazd do Polski, gdzie ten będzie mógł od razu wydać należne mu pieniądze.

Utwór Pakuły dzieli się na sceny przedstawiające rozwój tego konfliktu oraz poboczne epizody: raz Dick próbuje pożyczyć od Matki pieniądze na przyjazd do Polski, kiedy indziej donosi na Lema do FBI, demaskując go jako rzekomego przywódcę międzynarodowego spisku. Z kolei polski pisarz tu rozmawia z grożącym mu oficerem SB, tam skarży się przez telefon Ursuli K. Le Guin na Dicka. To, z czyjej perspektywy dany epizod jest przedstawiany, pozostaje w celowy sposób niejasne, a subiektywny charakter narracji jest wyraźnie podkreślany.

W Lem vs Dick dochodzi do zderzenia światów i charakterów, ale nie tyle w ramach realistycznie przedstawionej konfrontacji dwóch autorów, ile w wyniku gestu samego Pakuły, który ową konfrontację świadomie naznacza swoją własną wyobraźnią. Fakty beztrosko stoją tu obok zmyślenia, domysły tuż przy prawdzie, chwilami mieszając się ze sobą i uniemożliwiając odróżnienie, kiedy indziej pojawiają się wyraźnie od siebie oddzielone, otwarcie rzucając sobie wyzwanie. Utwór balansuje między drwiną, artystycznym żartem a przemyślaną refleksją na temat literatury, teatru i rzeczywistości, co znajduje swoje odzwierciedlenie w różnorodnym, barwnym języku. Relacja między Dickiem i Lemem służy Pakule do konfrontacji szeregu przeciwieństw czy po prostu radykalnie odmiennych światów: racjonalizmu i szaleństwa, Zachodu i rzeczywistości zza Żelaznej Kurtyny, skalkulowanego pragmatyzmu i narkotycznej maligny. Jednocześnie stawiane tu diagnozy są regularnie przez autora poddawane w wątpliwość, malowane w utworze obrazy są wymazywane jednym pociągnięciem pióra. Gesty te kulminują, kiedy w sztuce pojawia się sam jej autor... jako mózg w słoju funkcjonujący w wirtualnej rzeczywistości. Podobno próbuje pisać sztukę o Dicku, ale mu nie wychodzi, bo cały czas myśli o umierającym ojcu.

Okazuje się więc, że to gra z fikcją, sama artystyczna kreacja i jej relacja z rzeczywistością są głównym przedmiotem zainteresowania Pakuły w tym utworze. Nawarstwiające się i wzajemnie znoszące się narracje, będące w ciągle zmiennej odległości wobec rzeczywistości, to przepis na tyleż wymagający, ile wciągający w swoją strukturę spektakl, w którym autorska ręka pozostaje cały czas widoczna.

Kto pamięta, kiedy w 2006 odebrano Plutonowi status planety? Kto wtedy głośno przeciwko temu protestował, dołączając do chóru miłośników dziewiątej planety? W kim emocje odżyły na nowo, kiedy w 2015 roku sonda New Horizons dostarczyła na Ziemię pierwsze zdjęcia Plutona w wysokiej rozdzielności, a ten okazał się wyjątkowo piękny? Na pewno w Mateuszu Pakule, który w Pluton p-brane przedstawia historię odkrycia Planety X.

„Tak. To będzie historia kosmiczna. To będzie historia, która się wydarzyła i która jednocześnie się raczej nie wydarzyła. To znaczy, owszem, bazuje na biografii, żywi się tak zwanym prawdziwym życiem prawdziwego człowieka, który naprawdę istniał, ale jednocześnie pozwala sobie na wiele zmyśleń” 

– zapowiada na początku sztuki Clyde Tombaugh, odkrywca Plutona. Przed Clyde’m to jednak Percival Lowell był głównym orędownikiem jego istnienia i zaciekłym poszukiwaczem Planety X. Być może pamiętacie go jako autora teorii o istnieniu marsjańskiej cywilizacji, która zainspirowała Wojnę światów Wellsa.
„Historia kosmiczna” Pakuły przedstawia szereg wersji nieprawdopodobnego spotkania ośmieszonego w środowisku naukowym Lowella i rzeczywistego odkrywcy Plutona – Clyde’a. Pakuła nie próbuje jednak przewidzieć prawdopodobnego przebiegu takiego spotkania, w zamian bawiąc się samą jego możliwością w serii błyskotliwych i zabawnych, ocierających się o absurd scenek. Raz Percival niszczy papierowy Układ Słoneczny, który w prezencie przyniósł mu Clyde, narzekając, że ta „chujoza z celulozy” ma niewłaściwe proporcje. Kiedy indziej Percival jest zlęknionym, przypominającym błazna paranoikiem, który zawzięcie udaje, że nie ma go w domu.

Mimo że powagi w historycznej zabawie Pakuły ze świecą szukać, nie jest to bynajmniej zabawa pozbawiona znaczenia. Otóż gdzieś spomiędzy frywolnych żartów, odniesień do popkultury i nauki, ale też listów od Marsjan czy autorskich piosenek wymieszanych z historycznymi faktami wychyla głowę dawno utracone marzenie, którego powidoki możemy oglądać w historii o odkryciu Plutona. Marzenie o odkrywaniu dla samej radości odkrywania, o bezinteresownym poznaniu. A może i (przynajmniej odrobinę) o zatarciu granic między sztuką a nauką. Straciliśmy zdolność do zachwytu nad wszechświatem, zdaje się mówić Pakuła. Sam jednak z pewnością jej nie utracił, czego świadectwem jest finałowy monolog Clyde’a, w którym opowieść o czarnych dziurach, bilionach galaktyk i tryliardach gwiazd zamiast w nudną lekcję układa się w porywający apel – więcej opowieści właśnie! Bo tylko one są w stanie nadać sens bezmiarowi kosmosu.

Teresa i Tomasz oraz Karina i Konrad, rodzice tragicznie zmarłych licealistów – Filipa i Karola – spotykają się w miejscu zdarzenia w pierwszą rocznicę ich śmierci. Pragną uczcić pamięć synów minutą ciszy, lecz emocje i wzajemne animozje szybko biorą górę, a samo spotkanie przeradza się w najtrudniejszą w ich życiu rozmowę: w wiwisekcję ich relacji rodzinnych i małżeńskich, a także ich własną kontynuację dochodzenia, które zostało  zdecydowanie przedwcześnie zaniechane przez policję. 

Wedle oficjalnej wersji, śmierć chłopców nastąpiła w wyniku samobójstwa rozszerzonego. Filip (syn Teresy i Tomasza), którego ze względu na ekscentryczny wygląd uznawano w szkole za geja, zadźgał nożem Karola (syna Kariny i Konrada) z powodu nieodwzajemnionego uczucia, po czym sam się zabił. Policji i prokuraturze pasowało zrzucenie całej winy na Filipa, z czym jego rodzice nie mogą się do dzisiaj pogodzić. Pragną dojść prawdy i oczyścić z zarzutów swojego syna. Nie wierzą również w jego samobójstwo. Rodzice Karola – którzy uznają za prawdziwą oficjalną wersję – oczekują natomiast, że zostaną w końcu przeproszeni za zbrodnię Filipa. Konflikt obu par lawinowo narasta. Przy okazji - i trochę niechcący - wychodzą na jaw liczne kłamstwa i starannie dotąd skrywane, niewygodne tajemnice. Okazuje się bowiem, że w rzeczywistości zdarzenia mogły mieć zupełnie inny obrót niż ustalono… Co jednak zrobią teraz z tą prawdą rodzice chłopców? Wraz z rozwojem sztuki wcale nie będą już tacy chętni do jej ujawnienia...

Atrakcyjna dla widza formuła śledztwa ma na celu wciągnięcie go w dynamiczną i bogatą w liczne zwroty akcji opowieść. Trzymająca do końca w napięciu sztuka Anny Burzyńskiej zwraca uwagę również na istotne pod względem społecznym kwestie. Z jednej strony na to, że prawda nie zawsze jest taka, jak nam się na pierwszy rzut oka wydaje, a z drugiej na szerzącą się w Polsce agresję wobec inności oraz na trudną sytuację młodych ludzi o odmiennej orientacji seksualnej, pozbawionych wsparcia i doświadczających przemocy, zarówno od swoich najbliższych, jak i w grupach rówieśniczych. 

Simon i Jessica są małżeństwem. Simon pracuje w Lasach Państwowych, a jego żona w miejscowym szpitalu jako technik radiologii. Poznali się, kiedy mężczyzna złamał rękę i trafił do niej na prześwietlenie. To była miłość od pierwszego wejrzenia. On nie mógł oderwać wzroku od jej długich nóg i jedwabistych włosów, a ona, zanim go jeszcze poznała, już zakochała się w jego pięknie brzmiącym nazwisku: Lansdowne. Kto by mógł podejrzewać, że właśnie to nazwisko i pragnienie Jessiki, by nosiły je ich dzieci, stanie się zarzewiem rodzącego się między nimi konfliktu… Z czasem wyjdzie na jaw, że Simon nigdy nie był ze swoją żoną do końca szczery. Jako dziesięciolatek uczestniczył w grupowym morderstwie dwuletniego chłopca, na skutek czego trafił do poprawczaka, a potem otrzymał nowe imię i nazwisko i rozpoczął pracę w Lasach Państwowych. Jessica nie wie również, że jej mąż ze względu na morderstwo dziecka ma zakaz zbliżania się do dzieci. Tajemnice Simona z czasem zaczynają małżeństwu coraz bardziej ciążyć. Jessica podejrzewa go nawet o romans, gdy okazuje się, że jego partnerem do squasha nie jest mężczyzna (jak zakładała), ale kobieta. Nie wie bowiem, że Andy jest psycholożką, z którą Simon musi spotykać się regularnie w ramach programu resocjalizacji.

Bez prawdy (Transparency) australijsko-brytyjskiej pisarki Suzie Miller to wciągający dramat psychologiczny, w którym krok po kroku, niczym po nitce do kłębka docieramy do skrywanej przez lata prawdy. Nagradzana na świecie autorka, znana przede wszystkim z cieszącej się międzynarodowym sukcesem sztuki Prima Facie, w subtelny sposób buduje rosnące napięcie pomiędzy małżonkami. Miller w swojej sztuce stawia z jednej strony pytanie o to, na ile możemy być pewni, że naprawdę znamy człowieka, z którym żyjemy, a z drugiej, czy jesteśmy w stanie wybaczyć mu jego przeszłość. Czy zmiana jest możliwa? Czy jeden czyn na zawsze przekreśla życie człowieka? Dramatopisarka nie formułuje jednak łatwych tez i rozwiązań. Sami musimy się nad nimi zastanowić i – jeśli będziemy w stanie – odpowiedzieć.

Rzecz o tym, że w zaspokajaniu potrzeb liczy się wysiłek i o tym, że szczęście podane na tacy smakuje mdło. Jessica mieszka w super nowoczesnym mieszkaniu przyszłości. Od roku jest w separacji ze swoim mężem Peterem i postanowiła korzystać z życia. Do jej nowego stylu życia należy inteligentny, mówiący odkurzacz, lodówka, która potrafi rozpoznać termin ważności produktów oraz młody kochanek Nik. Nik jest nad wyraz przystojnym i niebywale uważnym mężczyzną, dba o Jessikę niczym trener fitness i coach w jednym, do tego ma wiedzę z każdej dziedziny. Nika zazdrości Jessice jej przyjaciółka Sandra, która jako adwokatka ma przeprowadzić jej rozwód po znajomości. Okazuje się jednak, że Peter jeszcze nie pogodził się z rozpadem ich małżeństwa i zrobi wszystko, by Jessicę odzyskać. Nik również zabiega na swój sposób o względy Jessiki. 

Poznając tę czwórkę osób, stopniowo odnosimy wrażenie, że z Nikiem jest coś nie tak, choć cechuje go swoista doskonałość, brakuje mu ludzkich cech. W końcu wychodzi na jaw, że jest on androidem, którego Jessica sobie kupiła. 

Choć wszyscy dążymy do doskonałości, długowieczności i wysoko zbilansowanego życia, to jednak, jak przekonuje się o tym Jessica, nie potrafimy być szczęśliwi w świecie pozbawionym błędów i emocji. Peter bierze ten fakt za dobrą monetę i, pewien swego, aranżuje wielkie wznowienie małżeństwa. Ale Jessica nie zamierza wracać do swojego dawnego życia. Nie czuje, by Peter ją naprawdę kochał, a od Nika, jak sądzi, wcale nie można oczekiwać prawdziwych uczuć, zwłaszcza że "pakiet miłość jeszcze nie jest w sprzedaży". Pod wpływem nagłej decyzji każe Nikowi usunąć z pamięci wszystkie skrzętnie zachowywane dane na jej temat i... oddaje androida Peterowi. Czy jednak Nik usunął dane? I czy jego sztuczna inteligencja serio nie wykształciła modułu miłości? 

Salon w domu małżeństwa w średnim wieku, Marty i George’a. Jest noc. Właśnie wrócili z uczelnianej imprezy u ojca Marty, który jest dziekanem wydziału i bardzo poważaną personą. George proponuje przed snem rozchodniaczka, gdy Marta informuje go, że za chwilę wpadną do nich goście: młode małżeństwo Nick i Skarbie, których trzeba uprzejmie podjąć, bo tego życzy sobie dziekan. Marta po raz pierwszy intonuje powtarzający się w sztuce refren „Kto się boi Virginii Woolf”. To gra słów z piosenką „Who's Afraid of the Big Bad Wolf?” z disnejowskiej kreskówki Trzy małe świnki, w której nic nie jest tym, czym się na pozór wydaje. Wilk został tu zastąpiony nazwiskiem brytyjskiej pisarki bezlitośnie obnażającej mechanizmy ludzkiej psychiki. 

Wprowadzenie na początku refrenu jest też ze strony autora przewrotną sugestią, że mamy się spodziewać kulturalnych rozmów w intelektualnym towarzystwie – co bardzo szybko okazuje się dalekie od prawdy. W małżeństwie gospodarzy nie dzieje się dobrze, co w miarę upływu wieczoru i wypitego alkoholu staje się coraz bardziej widoczne dla ich nieco skonfundowanych gości. Frustracja małżonków i wzajemne żale znajdują ujście we wzajemnych pasywno-agresywnych atakach. Dialogi, nie tracąc na swej błyskotliwości, stają się coraz bardziej napięte, pełne zawoalowanego (a z czasem jawnego) okrucieństwa. Małżonkowie współzawodniczą ze sobą w tym, kto kogo bardziej upokorzy w oczach nowo poznanej pary. Przez całą noc stosują wszelkiego rodzaju gry mające na celu zamaskowanie prawdziwych problemów i emocji. Z czasem grają i współzawodniczą ze sobą już nie tylko gospodarze, ale wszyscy ze wszystkimi. Nie mogący się wybić na uczelni George z nowo przyjętym na nią Nickiem, który oprócz tytułu profesora biologii posiada jeszcze urodę i młodość. Naiwna i prostoduszna Skarbie ze swoim mężem, który publicznie upokarza ją, zdradzając, że ich małżeństwo było skutkiem jej urojonej ciąży. I Marta z młodszą konkurentką, na której oczach uwodzi ostentacyjnie jej męża. Wszystko jest grą. I wszystko jest stwarzaną ze strachu przed konfrontacją ze sobą samym iluzją, w której gubią się nie tylko bohaterowie, ale i widz – dość długo trzymany w przeświadczeniu, że istniał naprawdę szczegółowo opisywany przez George’a i Martę syn. Iluzją, która kiedyś w końcu musi pęknąć i trzeba będzie stawić czoła bolesnej rzeczywistości. Kto się boi Virginii Woolf? „Ja się boję” – wyznaje po raz pierwszy szczerze Marta z nastaniem świtu. 

Słynny klasyk Albee’ego doczekał się niezliczonych realizacji, a także był i jest wciąż inspiracją wielu światowych wariacji na temat (najsłynniejsza z nich to chyba Bóg mordu Jasminy Rezy). I dziwnie nie starzeje się – zwłaszcza „odmłodzony” świeżym przekładem Jacka Poniedziałka. 

Uriel Fosforus to słynny, choć nieco już podstarzały frontman heavymetalowego zespołu „Łzy Lucyfera”. Prawie już sześćdziesięcioletni gwiazdor, niegdyś uzależniony od narkotyków, a do dziś nie mogący sobie poradzić z problemem alkoholowym, w rzeczywistości nazywa się Wolfgang Amadeusz Chrum Rzęzik. Artysta czuje się wypalony i zamierza zakończyć swoją muzyczną karierę przed pierwszym występem rozpoczynającej się trasy koncertowej. Mężczyzna uważa, że jego czas się już skończył, myli słowa we własnych piosenkach i nie trafia w odpowiednie dźwięki. Do tego podejrzewa, że jego wieloletnia partnerka i menadżerka – Doro – zdradza go z ich dźwiękowcem, rudowłosym Aleksem. Amadeusz postanawia więc popełnić samobójstwo. Jak się okazuje, nie jest to takie łatwe… ręka trzymająca pistolet odmawia mu posłuszeństwa. Tymczasem przez balkonowe drzwi do jego apartamentu wkrada się Eliasz Pustak, religijny, około czterdziestoletni fundamentalista, członek grupy „Wojownicy – Armagedon”. Pustak pragnie wymierzyć sprawiedliwość i zabić muzyka, który podczas jednego ze swoich koncertów dopuścił się spalenia Biblii na scenie. Eliasz nie mógł jednak spodziewać się, że jego nadejście może być Amadeuszowi na rękę. Kiedy orientuje się, że w ten sposób mógłby pomóc sfrustrowanemu, zniechęconemu życiem i karierą muzykowi, całkowicie gubi się w swoich planach i traci zapał do wypełnienia swojej misji. Chęć do jej wykonania powraca mu dopiero w momencie, w którym Amadeusz wyraża podejrzenie, że tak naprawdę Eliasz ukrywa swoją orientację seksualną i nie chce go zabić, bo się w nim zakochał… Na reakcję fundamentalisty nie trzeba długo czekać.

Fred Apke konstruuje zabawną, egzystencjalną opowieść o artystycznym wypaleniu, religijnym fundamentalizmie, a także wypieranej seksualności. W sztuce pełnej erotycznych aluzji przeplatają się potrzeby oraz ambicje trójki wyrazistych postaci. Jej autor w komiczny, a chwilami wręcz farsowy sposób ukazuje zależności, jakie występują między poszczególnymi pragnieniami i zachowaniami bohaterów. Decyzja czy wypowiedź jednej osoby może w sekundę całkowicie odmienić postanowienie drugiej. Czy artystycznie wypalony Amadeusz wytrwa w przekonaniu, że nadszedł właściwy moment, aby zakończyć zarówno swoją karierę, jak i swoje życie? Czy wstydzący się mówić o seksie fundamentalista Pustak postanowi mu w tym jednak pomóc? A co z tajemniczą partnerką i menadżerką Amadeusza, Doro? Jakie fakty przed nim ukrywa i czy naprawdę ma romans z rudym akustykiem? Odpowiedzi na te i inne pytania szukajcie podczas lektury sztuki!

Zwariowana, na wskroś współczesna komedia, mocno osadzona w mediach społecznościowych. Kawa po kaukasku opowiada o tym, jak ciągła obecność w sieci wpływa na nasze relacje i jak łatwo pogubić się, żyjąc równolegle w dwóch rzeczywistościach – tej prawdziwej i tej wirtualnej.

Claudia, młoda i popularna influencerka, zajmująca się przede wszystkim modą i urodą, bez trudu potrafi wylansować w internecie, co tylko zechce. Nawet przez przypadek zasłyszany w kawiarni i dość absurdalny pomysł na słoną kawę, czyli tytułową „kawę po kaukasku”.  Życie dziewczyny nie jest jednak usłane tylko i wyłącznie różami. Claudia zmaga się z zazdrością  pewnej „emerytowanej miss”, Violi, która publikuje w sieci materiały obśmiewające influencerkę. Jej działania co prawda przysparzają Claudii dodatkowych lajków i odsłon, pytanie jednak, czy warto je zdobywać takim kosztem? Do tego dochodzą problemy w życiu prywatnym. Influencerka poznaje „mężczyznę idealnego”, jednak tak bardzo jest zajęta tweetowaniem i sprawdzaniem kolejnych powiadomień, że nie znajduje czasu nawet na to, żeby dowiedzieć się, czym naprawdę zajmuje się jej wymarzony facet. W końcu Claudia na fali rosnącej popularności otrzymuje propozycję nie do odrzucenia. Ma szansę pojechać na najważniejszy londyński pokaz mody i przeprowadzić z niego transmisję live na swoich mediach społecznościowych. Na wyjazd zabiera oczywiście swojego chłopaka Roberta, który robi zaskakująco dobre i profesjonalne zdjęcia… W Londynie spotka ją jednak jeszcze więcej niespodzianek. Sponsorem jej wyjazdu okaże się nie kto inny, jak mąż samej Violi, zazdrosnej „emerytowanej miss”. Czas pokaże, że całą czwórkę łączą bardzo różne zależności, a ich interakcje oraz komiczne, nieraz wręcz farsowe uniki przysporzą czytelnikom i widzom wiele powodów do radości, a i prawdziwych salw śmiechu. 

Nie ma więc co się wahać i ociągać, tylko od razu sięgać po wylansowaną przez Claudię Kawę po kaukasku, doprawioną co prawda do smaku solą zamiast cukru, ale za to bardzo modną i na czasie! Kto pierwszy, ten lepszy!

Komedia autorstwa znanego specjalisty tego gatunku z tytułem zapożyczonym z wiersza Frosta zapowiada się filozoficznie, ale zaczyna się jak w rutynowej farsie. Annie i Ben, małżeństwo w średnim wieku, zaprasza na kolację Toma, starego przyjaciela pani domu ze studiów. Annie z godnością odnajduje się w roli kury domowej, szykując przyjęcie, podczas gdy małżonek, zmęczony pracą i meczem tenisowym, odmawia pomocy przy krojeniu cebuli… Tom przyprowadza swoją nową przyjaciółkę, dwudziestokilkuletnią influencerkę Chablis, która co prawda myli znane nazwiska sztuki i kultury, ale okazuje się znakomita w lansowaniu siebie i owijaniu sobie mężczyzn - zwłaszcza starszych - wokół palca. Ma też słabość do poezji i - zauroczona wierszem Droga nie wybrana Roberta Frosta, który wisi na ścianie w łazience Annie i Bena - prosi, aby Annie przeczytała go na głos... Chablis jest również zapaloną tarocistką, a ponieważ tego wieczoru jest czarny księżyc, po suto zakrapianej kolacji na stole pojawiają się karty, które wszystkim bohaterom wróżą zmianę. 

W rzeczy samej: po tej nocy nic już nie będzie jak do tej pory. Następuje roszada partnerów: Annie budzi się jako żona Toma. Wkrótce okazuje się, że nie jest to jedyna zmiana, jaka nastąpiła w jej życiu. Ku swojemu zdumieniu dowiaduje się, że jest psychoterapeutką z trzydziestoletnim stażem i matką Rosie, studentki biochemii. Co ciekawe, ani Tom, ani Ben - który w "nowym życiu" jest z Chablis - wydają się nie zdawać sobie sprawy, że stało się coś niezwykłego. Annie próbuje odnaleźć się w nowej rzeczywistości i sprawdzić się zarówno w roli matki, jak i terapeutki, ale nie przychodzi jej to łatwo. Wydaje się, że nikt poza nią nie pamięta, że przed brzemienną w skutki kolacją wszystko było inaczej. Aż pewnego dnia odwiedza ją Chablis i zwierza się jej, że... jest przeświadczona, że przed pamiętnym wieczorem była dziewczyną Toma, a Annie - żoną Bena. Obydwie panie dochodzą do wniosku, że to, co się stało, musiało się stać za sprawą wiersza Frosta (który traktuje o życiowych wyborach).

Autor zręcznie przeprowadza nas przez meandry czarnej magii, uzmysławiając kobietom, że ich dotychczasowe niespełnione życie było konsekwencją jednej błędnej decyzji podjętej w przeszłości. Jednocześnie daje bohaterkom szansę na wybór nowej drogi do szczęścia, pozostaje tylko rozwiązać kilka kwestii. Jednak wszystko wskazuje na to, że ten metafizyczny eksperyment się uda. Panowie mają wyjątkowy talent do przystosowywania się do sytuacji…