język polskijęzyk angielski

Generał

Gatunek sztuki
Dramat
Obsada kobiet
Obsada mężczyzn
Szczegóły
sztuka została opublikowana w miesięczniku „Dialog” (nr 12/2010), a także znalazła się w finale konkursu dramaturgicznego „Metafory rzeczywistości”
Czas akcji
jedna doba po utracie władzy przez Generała
Prapremiera polska
21.04.2011, Teatr Imka w Warszawie, reż. Aleksandra Popławska i Marek Kalita

Były prezydent, generał Wojciech Jaruzelski, to jedna z najbardziej kontrowersyjnych postaci polskiej historii drugiej połowy XX wieku. Nic więc dziwnego, że stał się przyczynkiem i inspiracją dla dramatu Jarosława Jakubowskiego. Pomimo że w sztuce ani razu nie pojawia się jego nazwisko, to ze względu na pojawiające się w niej szczegóły (antysemickie czystki, wprowadzenie stanu wojennego, tragiczna śmierć syna opozycyjnej poetki), a także pozostałych bohaterów i bohaterki dramatu (Generałową, Córkę, Floriana i Czesława), oczywiste jest, że opowiadana historia dotyczy właśnie jego. Bezimiennego Generała poznajemy jednak już nie jako aktywnego polityka i wojskowego, ale jako emerytowanego dyktatora, zamkniętego z żoną w ścianach swojego mieszkania i oczekującego w nim na wyrok Sądu Najwyższego. Siedzący w domowych pieleszach Generał, rozebrany ze swojego oficjalnego munduru, sprawia wrażenie już nie tyle antypatycznego, co bezbronnego i zalęknionego starszego mężczyzny, walczącego o swój wizerunek. W zasadzie już zdegradowanego do osoby poddanej prawom fizjologii swojego wieku, której miejsce jest na śmietniku historii.

Generał Jarosława Jakubowskiego, zgodnie z deklaracją samego autora, jest próbą przedstawienia dyktatora w domowych kapciach. Przeniesienie akcentu z oficjalnego, historycznego dyskursu na stricte prywatną sytuację sprawia, że w naturalny sposób wzmocniony zostaje subiektywizm opowiadanej historii, podbijany również przez postać pojawiającej się Generałowi, niczym wyrzut sumienia, tajemniczej Kobiety w czerni, widma polskich matek noszących żałobę po swoich synach. Czytając sztukę, można odnieść wrażenie, że w rzeczywistości cała opowieść toczy się w głowie bohatera i wynika z jego neurotycznej potrzeby rozliczenia się z przeszłością, a także współczesną opinią publiczną. Ale Jarosław Jakubowski w swoim dramacie nie daje jednoznacznych odpowiedzi. Generał nie ma co liczyć na korzystny dla niego wyrok, który przyniósłby mu ulgę i uspokoił sumienie.

 

Formularz zamówienia sztuki

Zamawiana sztuka: Generał